Een boycot van de hadj, het overwegen waard?

Het is overigens niet de eerste keer dat een dergelijke tragedie plaatsvindt en het zal ook niet de laatste keer zijn. Het lijkt er sterk op dat, gezien het feit dat er elk jaar vele doden vallen tijdens de hadj, de Saudische overheid niet het maximale doet om de veiligheid van pelgrims te garanderen. De vraag is nu hoe Saudi-Arabië gedwongen kan worden dit wel te doen. Om dit te bereiken kan het (tijdelijk) boycotten van de hadj door moslims een nuttig instrument zijn.

Een boycot van de hadj is natuurlijk uiterst controversieel onder moslims. En om begrijpelijke redenen. Het is immers een van de vijf zuilen van de islam. Op bedevaart gaan is een een plicht voor alle moslims die daartoe in staat zijn. Alleen, die plicht werd voorgeschreven in een tijd dat er geen regime heerste over Saudi-Arabië dat achteloos met de levens van pelgrims omsprong. Nu is dat echter wel het geval. Kunnen deze veranderde omstandigheden een boycot van de hadj rechtvaardigen?

Wel als een boycot van de hadj het gewenste resultaat zou hebben. Namelijk, dat het Saudische regime eindelijk eens de veiligheid van pelgrims in Mekka tot prioriteit gaat maken. Als een boycot dit af kan dwingen, dan is het zeker het overwegen waard. En er bestaat zeker een gerede kans dat dit gewenste resultaat afgedwongen kan worden. De hadj is immers voor Saudi-Arabië een miljardenindustrie. Naar verluidt is het na de inkomsten uit olie en gas de grootste inkomstenbron voor het koninkrijk. Een inkomstenbron die de Saudi’s zeker niet mis willen lopen. Op het moment dat ze deze dan ook dreigen mis te lopen, of in het geval dat de inkomsten sterk terug lopen, is het dan ook niet onwaarschijnlijk dat de Saudi’s eindelijk de benodigde stappen om de veiligheid van pelgrims tot prioriteit te verheffen zullen nemen.

Bovendien heeft een boycot van de hadj nog meer bijkomstige vooroordelen. Het zal de Saudische overheid financieel aardig verzwakken. Gezien het feit dat Saudi-Arabië wereldwijd radicale en extremistische bewegingen financiert met het geld dat zij o.a. aan de hadj verdient, zou het geen slechte zaak zijn wanneer zij wat minder te besteden had. Daarnaast heeft de Saudische overheid de afgelopen jaren een groot deel van het historische Mekka verwoest. Dit om grote hotels en andere faciliteiten voor rijke pelgrims neer te kunnen zetten om zo meer inkomsten te kunnen genereren. Een boycot van de hadj zou ook in dit opzicht voor Saudi-Arabië een hard gelach zijn.

Het is uiteraard aan moslims zelf om het debat over dit onderwerp te voeren. Vanuit islamitische hoek is hier al reeds de eerste aanzet toe gegeven. Het is te hopen dat verdere discussie over dit onderwerp zal volgen, en dan er vanuit islamitische hoek stappen ondernomen worden tegen de Saudische overheid en de manier waarop deze met pelgrims in Mekka omgaat. Alleen wanneer moslims zelf in actie komen zullen de Saudi’s zich hiervoor gaan inspannen. Aannemen dat de Saudi’s uit zichzelf de situatie wel zullen verbeteren is een recept voor afwachten totdat een volgende tragedie weer plaats zal vinden.