FEST-I HIJAB – Een festival gericht op de vrouw met hoofddoek

Toen ik besloot een hoofddoek  te dragen (alweer 18 jaar geleden) was het lastig te verbeelden dat een evenement als deze ooit zou plaatsvinden. Waar voorheen vrouwen met een hoofddoek op twee handen te tellen waren, zijn ze tegenwoordig zichtbaar in alle lagen van de samenleving en definiëren ze mede de wereldwijde mode. Grote merken als Gucci, Dolce Gabbana en H&M staan paraat om vrouwen met een hoofddoek verder te loodsen in de wereld van Fashion. Zo lanceerde Nike onlangs nog de ‘Nike Pro Hijab’, een simpele hoofddoek waar vrouwen feilloos in kunnen sporten. De Somaliaans-Amerikaanse model Halima Aden (met hoofddoek) schittert in een commercial van de beautylijn van Rihanna, loopt voor Kanye West modeshows en is daarnaast ook het gezicht van het kledingbedrijf American Eagle. En zo zijn vrouwen met een hoofddoek over de hele wereld een veelgevraagd gezicht voor modemerken. De hoofddoek als lucratieve handel, wie had dat gedacht?

Ik ging langs bij de initiatiefnemer van het festival, tevens ook ondernemer en influencer. Asuman Eroğlu-Göl (33 jaar, moeder van twee kinderen), was voorheen docent economie maar runt tegenwoordig een boetiek in Rotterdam-West, genaamd AsudeModa. Deze winkel dient als exclusief verkooppunt van grote Turkse kledingmerken die zich richten op vrouwen met een hoofddoek.

Asuman zegt te zijn geswitched van beroep, toen ze besefte dat er in Nederland geen geschikte kleding was voor vrouwen met een hoofddoek. Ze ontdenkte een gat in de markt: “We kleedden ons vooral typisch Turks en pasten daarmee niet in de Nederlandse samenleving, maar eerder in de kringen van mijn moeder en haar leeftijdsgenoten” vertelt Asuman lachend.

Typisch Turkse kleding is ook wel te kwantificeren als ‘bloemprinten, pareltjes, giltters, toeters en bellen’. “We wisten niet beter maar ik wilde zeker niet als een kerstboom voor de klas staan” zegt Asuman. “Toen ik werkzaam was als docent zag ik er hetzelfde uit als mijn leerlingen. Ik vond dat er een verschil moest zijn maar ik had geen alternatief. Ook vriendinnen van me die docent of ambtenaar waren hadden de behoefte om zich kwalitatief en exclusief te kleden.”

Vroeger besloten vrouwen minder vaak een hoofddoek te dragen, mede omdat er minder te kleden was, hoe gek dat ook klinkt. De focus lag zelden op ‘modest’ kleden. Men was inspiratieloos en kleedde zich zo monotoon als maar kon. Asuman besloot daarom een aantal jaar geleden een kledingwinkel te beginnen in Delft. Inmiddels heeft ze een veel groter pand in Rotterdam en de zaak loopt erg goed.

In haar boetiek wordt nu hard gewerkt aan de werkzaamheden voor de beurs van aankomend weekend. Asuman rekent op een groot aantal bezoekers. Er is zelfs een bussen-service voor buitenlandse gasten, die je vanuit Duitsland en België rijdt naar de plek van het festival. Een rondreisje Rotterdam is inbegrepen. Zo’n rit kost 45 euro en de animo is indrukwekkend groot.

“In onze branche was het vrij rustig. Men heeft geld maar geen bestedingsruimte was de observatie. Veel meiden kopen kleding in Turkije omdat het aanbod daar veel groter is dan in Nederland. Daarom bedachten we een festival waar we bedrijven samenbrengen, waar de consument kan uitgaan en tegelijkertijd ook iets kan kopen”, vertelt Asuman.

Het is geen geheim dat moslims steeds meer uitgeven aan kleding, maar de cijfers zijn opvallend. Volgens het rapport State of Global Islamic Economy 2016-2017 was dit in 2015 een bedrag van 243 miljard dollar (207 miljard euro), maar in 2021 is de verwachting dat dit zal stijgen naar 381 miljard dollar. Om een vergelijking te maken: de groei in deze sector was 5,7 procent, terwijl de wereldmarkt slechts met 3,5 procent groeide.

“De opkomst van Hijab-mode is vanzelfsprekend en logisch te verklaren” zegt Asuman. “Vrouwen met een hoofddoek zijn meegegaan in de wereld van mode zoals ieder meisje dat vanzelf doet. Toen mode toegankelijker werd via sociale media raakte ook de conservatieve groep geïnspireerd. We kregen meer ideeën over kleding combineren en durfden steeds vaker uit te blinken. Dat is precies wat we doen. Uiteraard met de zorgvuldige verantwoordelijkheid die daarbij hoort. Bedrijven uit de hele wereld merkten ons op en stuurden influencers op social media kleding toe, die ze mochten promoten.”

De behoudende moslims zijn steeds ook zichtbaarder geworden omdat de privacycodes van de wereld zijn veranderd. Daar waar vroeger islamitische gezinnen vooral in de privésfeer bewogen, zijn ze meegegaan in de wereld van de technologie. De grootste uitdaging zit uiteraard niet in de ontwikkeling van de technologie maar in de toepassing ervan. Op instagram zijn veel moslima’s te vinden uit de hele wereld die invloed hebben op miljoenen andere moslims. “We leven eenmaal in een wereld zonder grenzen waarin geen ruimte is voor privacy. En daar zijn vrouwen met een hoofddoek ook in meegegaan“ vertelt Asuman.

Zodanig dat er bijna geen verschil meer te zien is tussen de vrouw met een hoofddoek en een vrouw zonder. Zowel in termen van morele waarden als in het zichbare, het uiterlijk.

Maar recent brak de hel los op Twitter, omdat journalist Lamyae Aharouay als tafeldame bij De Wereld Draait Door de dag zou openen als tafelgast. Ook komt er geen einde aan de discussie of een  politieagente met een hoofddoek haar werk neutraal zou kunnen uitvoeren, terwijl we deze discussies allang voorbij zouden moeten zijn. “Ik sta er als vrouw met hoofddoek niet bij stil dat een agente zonder hoofddoek mij eventueel anders zou kunnen behandelen. Waarom wordt er wel getwijfeld aan de intentie van een agente mét een hoofddoek? Wij willen ons niet afzonderen, zij die geen  hoofddoek bij de politie willen, creëren ongelijkheid” zegt Asuman.

Veel islamitische vrouwen zien dit soort tegenslagen als brandstof die geconverteerd wordt naar motivatie. En deze motivatie werkt in ieder geval om de verschillen te minimaliseren tussen de vrouw met hoofddoek en zonder hoofddoek.

Vrouwen als Asuman en andere influencers worden vaak bekritiseerd door anders moslims vanwege hun manier van kleden. Dat zou niet passen binnen de gedragscode voor vrouwen met een hoofddoek. Daar heeft Asuman wel een mening over: “Ik vind het niet rechtvaardig dat wij daarop worden aangesproken. De neiging om zich mooi te kleden zit in iedere vrouw. Wij krijgen overal kritiek op omdat we stilleto’s en make-up dragen, maar ik betreur het ontzettend dat mensen ons geloof oppervlakkig leven. Ze letten op hakken en naalden, lipstick en makeup, goed en niet goed. Extreme moslims doen hun best om een goede moslim te zijn maar zijn er niet in geslaagd om een goed mens te zijn. Bovendien moet men niet denken dat iedere vrouw met een hoofddoek een vertegenwoordiger is van de islam. Ik ben ook maar een mens en maak fouten, ik ben me bewust daar waar ik fouten maak.

Gelukkig zijn er ook mensen die waarderen waar we voor staan. Er zijn veel vrouwen die onze zaak binnenlopen en vertellen dat ze voortaan met een hoofddoek door het leven willen. Voor deze mensen hebben wij een goodiebag klaarstaan waarin ze sjaaltjes en diverse producten ontvangen. Ook geven we workshops aan deze vrouwen over hoe ze hun hoofddoek kunnen wikkelen, over welk model bij welk gezicht past. Als we elkaar zo weten te vinden daar waar steun nodig is, dan komen we gezamenlijk als gemeenschap vooruit. De rest komt vanzelf wel.”