Free at last

De dag na de moord op Martin Luther King begaf ik mij naar het zwarte getto van Cincinnati om mijn solidariteit te betuigen. Studenten van het Reform Rabbinic Seminary waar ik toen studeerde, aarzelden om mee te gaan: was het wel veilig?

Ik liep de brede boulevard in van de wijk die ik nog niet eerder betreden had. Mistroostigheid hing als een verstikkende deken boven de vrijwel verlaten straten. Van de overkant werd ik door een enkeling bekeken. Ik wist mij geen houding te geven.

Ik stak de straat over en ging het eerste het beste café binnen. Het was leeg en grauw. Ik ging aan een tafel zitten en wilde net een koffie bestellen toen een aantal mannen op mij afkwam.

“What are you doing here whitey?”

Zij kwamen dicht tegen mij aan staan. De angst greep mij bij de keel. Ik besefte dat het antwoord dat ik wilde geven hopeloos ontoereikend was. Er hing geen boord om mijn nek met de woorden:

“Ik ben een Jood, in de oorlog gered door mensen die hun leven in de waag gesteld hebben. Ik weet wat jullie voelen. Ik treur met jullie over onze broeder. Jullie strijd voor eindelijk gelijkheid is mijn strijd.”

Ik wist nu: mijn aanwezigheid hier werd gezien als provocatie. Mijn overlevingsdrang nam over, en ik dook door de opening tussen de dreiging door en zette het op een lopen.

Pas toen ik op veilige afstand was, keek ik om. Door mijn tranen heen zag ik verbazing, opgetrokken schouders.

Ik schaamde mij om mijn onmacht, mijn laffe vlucht.

Vijftig jaar later vraag ik nog steeds vergiffenis voor het onrecht mijn medemensen aangedaan om huidskleur, om de sporen van slavernij die nog steeds niet volledig zijn opgeheven. En weet tot in mijn botten dat elk herdenken ook een protest blijft tegen onrecht dat nu geschiedt. En dat wij zeker in deze week van Pesach geroepen worden om elkaar aan weerskanten van de barricades in de ogen durven te kijken.

Free at last.