Generaties als rivaliserende bendes

Arrogante graaiers zijn het, zegt de generatie Y op haar beurt over haar ‘meerderen’. Digibeten, met een vergadercultuur waarin nieuwe ideeën een lang, besluiteloos leven leiden op A-viertjes. Y-ers zijn gewend aan gelijkwaardige relaties. Voornemens, plannen moeten snel verwezenlijkt worden omdat het leven nu eenmaal ouderwets dreigt te worden waar je bij staat. Hun bazen? Veel woorden, weinig daden. Blijf zitten waar je zit en verroer je niet, lijkt hun grootste uitdaging.

Comazuipers en wietrokers zijn het, die jongeren tussen de 15 en 25. Asociaal, egoïstisch, onbeschoft, rechts, materialistisch, zelfingenomen en ze zitten nergens mee. Als je er iets van zegt, krijg je het fuck you-teken. Een lamlendige, hedonistische generatie die verslaafd is aan uitgaan en internet, tv, gewelddadige games en muziekclips op MTV.

Babyboomers? Grijze Plaag zal je bedoelen. Sociale tijdbommen die Nederland de komende twintig jaar gaan ontwrichten door hun massale vergrijzing. Nutteloze potverteerders die zich op de borst slaan vanwege hun vroegere maatschappelijke engagement. Zich nu te pletter reizen, golfterreinen en jachthavens terroriseren. En ondertussen wel de AOW en de pensioenen van jongere generaties opeten…

Zomaar wat uitspraken. Generaties lijken in hun oordeel over elkaar soms op rivaliserende bendes. Danken we dit bashen (kapot maken), het denken in onoverbrugbare tegenstellingen als ‘zij’ en ‘wij’ , aan het ik-tijdperk, de nadruk op zelfontplooiing en eigen keuzes? Wordt het veroorzaakt door afgunst en rivaliteit? Zeker is in ieder geval dat dit negatieve, ongenuanceerde beeld gretig wordt uitvergroot door media en politiek. Daardoor gaat het een eigen, eenzijdig leven leiden. Dat geldt ook voor de kritiek op ‘de jeugd van tegenwoordig’. Alle generaties voor ons hebben daarover geklaagd. Het verleggen van grenzen hóórt nu eenmaal bij die leeftijdsfase. Over positieve eigenschappen van jongeren vernemen we niets. Een deel van die generatie is, bijvoorbeeld, óók milieubewust en dringt aan op duurzaamheid.

Vijftigplussers hebben als werknemers het etiketje ‘duur, eigenwijs en gedateerd’ opgeplakt gekregen. Een reden om ze uit het arbeidsproces te weren. Vroeger werd ouder zijn geassocieerd met wijsheid en ervaring. Als oudere generatie worden we steeds minder zichtbaar in de maatschappij, politiek en de media. Jong zijn is nu de norm geworden. Toch hebben ouderen bepaalde voordelen: ze stralen rust uit, raken niet zo snel in paniek, hebben levenservaring en dat komt de werksfeer ten goede. Op hun beurt kunnen zij van dertigers en jonge veertigers ook iets leren: hun pragmatische opvattingen, hun optimisme en hun just do it-mentaliteit.

Generaties zijn een geschenk van de tijd. Iedere jonge generatie voegt iets nieuws toe aan ons mens- en wereldbeeld, ons denken en doen. Maar dat is niet het hele verhaal, de totale werkelijkheid waarin wij leven. Daar heb je, zowel in de privésfeer als in de samenleving, alle generaties voor nodig. De som van hun uiteenlopende vaardigheden, kennis, ervaringen en herinneringen is aanzienlijk meer dan de delen. Verleden, heden en toekomst worden binnen de generaties met elkaar verbonden. Het benutten van het grote potentieel dat zij gezamenlijk hebben, vraagt van alle betrokken partijen een welwillende nieuwsgierigheid naar elkaars motivatie, achtergrond en geschiedenis. Stop dus dat generatie-bashen.