“Heilig vuur moet je soms relativeren”

Tot 1957 was een gehuwde vrouw in Nederland niet handelingsbekwaam. Dat betekende dat zij niet zelfstandig een overeenkomst kon afsluiten. De wetswijziging die daar verandering in bracht, zorgde voor verwarring bij ons thuis – ik ben opgegroeid in een traditioneel katholiek gezin in Limburg. Ineens had mijn moeder de wet aan haar kant in haar pogingen gelijk te zijn aan mijn vader. Niet dat ze er veel gebruik van heeft gemaakt, maar zij memoreerde die wet vaak als een persoonlijke erkenning.

Dat de verhouding tussen mannen en vrouwen niet gelijkwaardig was, ervoer ik ook zelf als meisje. Vaak werden mijn broers door mijn vader voorgetrokken. Wellicht ligt daar de kiem van wat mij heilig is: sociale rechtvaardigheid.

Omdat ik tijdens mijn middelbare schooltijd geen idee had wat ik wilde, besloot ik naar de pabo te gaan om onderwijzeres te worden. Toen greep mijn moeder in. Zij stond erop dat ik naar de universiteit ging. Juist omdat ze zelf niet had mogen studeren, wilde ze dat haar dochters hun hersens zouden gebruiken. Van haar leerde ik dat ik mijn eigen broek moest kunnen ophouden.

Daarin ben ik geslaagd, hoewel ik ook besef dat de omstandigheden mij mee zaten en dat ik geluk heb gehad. Ik heb een aantal jaar in Amerika gewoond. Daar ben ik geschrokken van de hardheid. Degenen die het niet maken zijn een loser.

Maar frustratie of cynisme is geen vruchtbare drijfveer als je iets wilt bereiken of veranderen. Uit New York heb ik een beker meegenomen. Daarop staat: ”Plan B: the true test of character”. Dat betekent voor mij dat je je heilig vuur ook moet kunnen relativeren, en zo nodig de lat op een realistische hoogte moet leggen. Wanneer je als een gevleugelde Ikaros naar de zon wilt, dan val je des te harder.