Die herders hadden weinig te verliezen en alles te winnen. Een samenleving waarin zij meetelden, met bestaanszekerheid en al, was voor hen een ver ideaal. Maar zoals dat gaat met idealen, die zijn onhaalbaar, daar zijn het idealen voor. Dat is niet goed voor je humeur. Die herders brachten een zure lucht mee. Kwam dat door hun geiten en schapen of door hun verongelijkte stemming?
Zachte kussens
De wijzen komen daarentegen van rechts. We zien een elitair trio dat kon lezen en schrijven en tijd had om, zittend op zachte kussens, de loop van de sterren te bestuderen. Ze hadden zelfs de luxe om de lange reis naar Bethlehem te ondernemen. Zachtjes heen en weer zwaaiend op de tred van hun kamelen, mijmerden ze over hun ware Zelf en wat dat zou mogen zijn. Ze waren in hun nopjes: die wonderlijke ster aan de hemel was toch maar speciaal aan hen verschenen, niet dan?
Koning Herodes staat voor extreem rechts. Hij wil de tijd terugdraaien naar voor de geboorte van Jezus, door het kind te doden. Links wil verandering, rechts wil het heden behouden, maar extreem rechts wil terug naar vroeger, desnoods door het heden af te breken. Links is van morgen, rechts van vandaag en extreem rechts is van gisteren. Dat laatste wel selectief, want Herodes zou zijn nieuwe tempel in Jeruzalem nooit willen inruilen voor de oude, zanderige tent-tabernakel van Mozes.
En Jozef, waar staat die voor? Voor de middenpartijen natuurlijk. Die zijn praktisch onzichtbaar, net als die goeie oude man – op een enkele glimp in het kerstverhaal na. Zwijgend schaaft hij aan de kerstkribbe. Wel hebben die partijen, evenals Jozef, soms rare dromen waarvan je denkt: leven ze wel in de realiteit? Nog even door schaven maar.
Cherchez la femme
Maria is in het kerstverhaal de enige vrouw. De enige ook die oorspronkelijk en creatief is, want door haar komt nieuw leven de wereld binnen. Het Lucasevangelie vertelt dat zij naar iedereen luisterde en alle woorden ‘in haar hart bewaarde’. Ook in de politiek is dit het geheim van creativiteit: luisteren naar alle verschillende meningen, zonder er direct een af te keuren of te omarmen, maar ze allemaal als ‘het andere’ in jezelf bewaren.
Vroeg of laat kan er dan iets verrassends geboren worden, iets wat we niet kunnen plannen. Wat dat mag zijn? God mag het weten.
Maar één ding is zeker: alleen op de wijze van Maria kan het in de politiek straks een werkelijk nieuw jaar worden.
