Als jonge vrouw liep ik, na de ontdekking dat ik niet op mannen maar op vrouwen viel, al snel tegen muren op. Voor mezelf was het alleen maar een eyeopener: dus dáárom lukte het niet met vriendjes, was ik snel op ze uitgekeken en vond ik er gewoon niks aan. Maar in de rooms-katholieke kerk, waarvan ik destijds lid was, was en is men tot op de dag van vandaag heel duidelijk: het mag niet, het kan niet en het zal niet. Natuurlijk, paus Franciscus heeft zich inmiddels meermalen genuanceerder uitgelaten dan de gemiddelde katholieke priester, maar staat nog steeds op het standpunt dat homoseksualiteit niet goed is.
Maar wist u dat in vroeger tijden homoseksualiteit wél werd geaccepteerd in de rooms-katholieke kerk? Nee, ik wist het ook niet en keek er eveneens van op, maar prof. dr. C.F.G.E. Hallewas heeft dit onderzocht. Hij ontdekte dat in de periode tot de twaalfde eeuw er naast liturgieën voor heteroseksuele verlovingen en dito huwelijken, ook een liturgie bestond voor de vereniging van twee mannen. Later werd daaraan nog een variant voor het sluiten van een partnerschap tussen twee vrouwen toegevoegd. Tijdens het Concilie van Lateranen III in 1179 werd homoseksualiteit verboden en vanaf de veertiende eeuw werd het bestempeld als sodomie met als gevolg dat sodomieten werden vervolgd en op de brandstapel gebracht.
Ook onder de protestantse gemeenten zijn er velen die de deur angstvallig dichthouden. De goede niet te na gesproken en zo’n goede gemeente heb ik inmiddels gevonden, nadat ik me had laten uitschrijven bij de rooms-katholieke kerk. De protestantse kerk kent veel verschillende denominaties. Bovendien is het de kerkenraad die het voor het zeggen heeft en daarom zijn er nogal wat onderlinge verschillen.
De meest bekende Bijbeltekst waarop tegenstanders zich baseren is die van Leviticus 20:13, door de NBV omschreven als: “Wie met een man het bed deelt als met een vrouw, begaat een gruweldaad. Beiden moeten ter dood gebracht worden en hebben hun dood aan zichzelf te wijten.”
Als je deze tekst letterlijk neemt, is het klip en klaar wat er staat. Maar het is natuurlijk nooit de bedoeling om een Bijbeltekst uit zijn context te halen om anderen daarmee om de oren te slaan: “Zie je wel dat het niet mag? Het staat er toch!”
Wie de tijd en moeite neemt om de Bijbel daadwerkelijk te bestuderen, kan niet anders dan tot de conclusie komen, dat het hier niet over homoseksualiteit gaat, maar over gastrecht, een hoog goed in de tijd van de Bijbel. Sterker nog, nergens maar dan ook echt nergens in de Bijbel gaat het over homoseksualiteit. Niet zo verwonderlijk in een tijd waarin zowel onder Grieken als onder Romeinen relaties tussen mannen en mannen en tussen vrouwen en vrouwen in diverse vormen voorkwamen. Pas halverwege de vierde eeuw werden deze verboden. Bovendien stamt ons woord homoseksualiteit uit de negentiende eeuw en was in de tijd van de Bijbel dus nog niet bekend. Jammer genoeg klampen veel mensen zich toch aan bovengenoemde tekst vast en zijn in hun starheid niet van plan om daar nu of in de toekomst vanaf te wijken.
Waar ik de meeste moeite mee heb is de tekst: “Je mag het wel zijn, maar niet doen.” Met overtuiging en in alle toonaarden werden deze woorden, die op zijn minst hypocriet te noemen zijn, mij toegevoegd. God accepteert de zondaar (mij als lesbische vrouw), maar niet de zonde, waarvoor in het geval van homoseksualiteit wel de verhullende term ‘praktiseren’ wordt gebruikt. En wist u dat homoseksualiteit van alle zonden de allerergste is, die God zich maar kan voorstellen? Jawel, ook daarmee werd ik als jonge vrouw geconfronteerd. Wat zou dat in de praktijk betekenen? Moet ik dan een deel van mezelf thuislaten? Ontkennen, negeren, doen alsof het er niet is? Het lijkt me niet dat je daar gelukkig van wordt en nog minder dat je dat van iemand kunt vragen, laat staan eisen.
In deze context wordt dan onderscheid gemaakt tussen homofilie en homoseksualiteit. Ik ben iedere keer weer verbaasd als mensen de term homofilie in de mond nemen. Overboord daarmee, wat mij betreft.
Gelukkig heb ik me ook in God verdiept en Hem leren kennen als een liefhebbende Vader, die onvoorwaardelijk liefheeft, ongeacht wat iemand doet of heeft gedaan. De Bijbel kent hiervoor het woord agape. Die liefde maakt geen onderscheid en gaat menselijke bekrompenheid te boven. Juist díe liefde maakt dat ik me thuis voel in de kerk en regelmatig een dienst bijwoon. Natuurlijk mag ik mezelf gelukkig prijzen met een gemeente waar ik word geaccepteerd en gerespecteerd, waar ik deel uitmaak van de gemeenschap en waar ik in de loop der jaren verschillende taken heb uitgevoerd en nog uitvoer. Zo is in mijn ogen kerk-zijn bedoeld: een gemeente, die in de meest gunstige situatie een weerspiegeling is van de samenleving en waarin iedereen zich gezien en gekend mag weten zonder onderscheid en zonder uitsluiting. Een gemeente die zijn oorsprong vindt in het boek Handelingen en die een thuis biedt aan haar leden.
Beste Jojanne, wat een helder en mooi blog heb je geschreven. Dat mooie zit em in de eerlijkheid waarmee jij de pijn benoemt: dat vreemde onderscheid tussen wel zijn, maar niet doen. Alsof degene die dat beweert dat op andere terreinen van het leven ook toepast (ik ben wel een man, maar doe het niet; ik ben opgewekt, maar doe het niet; ik ben autist, maar ik doe het niet). En dat homoseksualiteit de ergste zonde zou zijn. Het erge hiervan is, dat mensen die dit beweren op de troon van God gaan zitten. Over zonde gesproken! De kerk is als het goed is, een gemeenschap van mensen die rondom Jezus Christus samen leven in het besef dat ze wonderlijk geliefd zijn en met het verlangen die liefde aan elkaar uit te delen. Ik wens je zegen van God op jouw plek.
Beste Jaap, dank voor je reactie. Je voelt precies aan wat ik bedoel. Het gaat om de liefde en nergens anders om. Het oordelen mogen we aan God overlaten, dat is niet aan ons. Bovendien vraag ik me of waarom mensen aan dit Bijbelwoord wél vasthouden, maar niet aan allerlei andere ge- en verboden uit de Bijbel. Het lijkt soms vechten tegen beter weten in, maar opgeven is geen optie. Eveneens Gods zegen toegewenst.
Dag Jojanneke, wat merkwaardig dat je al je pijlen richt op RK ( te begrijpen , dat is je achtergrond zeg je) en het protestantisme. De grote intolerantie tégen homoseksualiteit kan ik je zeggen komt echt niet uit christelijke kring. Denk niet dat als homo’s mishandeld worden bv dat dat rooms katholieke , reformatorische of evangelische daders zijn . Nieuw wij? Graag, maar dan wel durven zeggen wat gezegd moet worden!
Beste Benja, ik begrijp je reactie en boosheid. Maar ik kan alleen schrijven over hetgeen ik zelf ervaren en meegemaakt heb. Dat is voornamelijk uitsluiting en discriminatie uit christelijke hoek. Gelukkig ben ik persoonlijk nooit mishandeld en kan daarover dan ook niet uit eigen ervaring schrijven. Natuurlijk weet ik wel dat dit gebeurt en dan niet alleen uit christelijke hoek komt. Intolerantie in welke vorm dan ook komt (helaas) in alle geledingen van onze samenleving voor. Dat ontken ik zeer zeker niet.
Beste Jojanne,
mensen die zich op de bijbel beroepen …….. wat mij altijd verwondert dan, dat deze mensen dan van Jezus niks begrepen hebben. Heeft Jezus ooit iemand geweigerd?
(bovendien, als men zich beroept op Leviticus, deze teksten zijn door mensen bedacht en geschreven, het zijn geen woorden uitgesproken door de Eeuwige, die, daar ben ik van overtuigd, niemand zal weigeren om zijn/haar ZIJN als mens. Tenslotte heeft Hij/Zij ons naar Zijn/Haar evenbeeld geschapen. (Ook een uitvinding/tekst van mensen overigens) In mijn kerkgemeenschap (gereformeerd) is NB!! een aantal jaren geleden een persoon die na jarenlange strijd “vrouw werd” gevraagd niet meer naar de zondags dienst te komen, daar een aantal leden hierdoor verontrust werden! Een gotspe!! In onze tijd. Zij was van harte welkom bij onze Remonstrantse broeders en zusters! Jojanne, ik ben heel blij voor jou dat jij een gemeenschap gevonden hebt! Iedereen is welkom bij de Eeuwige. Wat een arrogantie van ons mensen om te denken dat wij (zouden) weten wat de Eeuwige “vindt”.
(PS : inderdaad, de tekst “Je mag het wel zijn, maar niet doen.”
deze tekst laat mij altijd lachen,(wel wetend hoeveel pijn deze veroorzaakt)maar wie o wie heeft zich dat uitgedacht?
Beste Gerard, ik ben het natuurlijk helemaal met je eens. Inderdaad, het Evangelie leert ons hoe Jezus was en hoe God is. En zijn zij niet Eén en Dezelfde? Onvoorwaardelijk houdt hij van mensen … dus waar hebben we het over? Helaas is daarmee de discussie nog niet afgedaan, omdat altijd en altijd weer het vermanende vingertje geheven wordt, wijzend op een aantal teksten in het OT. Juist daarom vind ik het belangrijk om af en toe een tegengeluid te laten horen!
Dag Joanne.
Wat een lief stukje schrijf je, waarmee je tegelijkertijd toch wel een ernstig en hardnekkig probleem aankaart. Ik geef je een alvast een antwoord. Neen, homofilie is nog lang niet geaccepteerd in de Nederlandse samenleving en zeker niet door een groot aantal religies die in Nederland vertegenwoordigd zijn. In mijn eigen religie mag je bijvoorbeeld homo zijn, maar je mag het niet uitvoeren. Onlangs is in mijn moskee uitgelegd hoe je je als homo moet gedragen. De Imam zei daarover: “Je moet je zonde bedekken”.. hetgeen betekent dat je net moet doen alsof je “normaal” bent.. Pas dan kom je in het paradijs.
Ik merk het ook bij mijn leerlingen als we het onderwerp “homofilie” aansnijden (en dat doen we).. De allereerste reacties (ik zal ze niet noemen) tonen dan de afschuw of zelfs de haat die kinderen is bijgebracht ten aanzien van homofilie. De opmerkingen worden vaak gemaakt met een vleug van grappigheid, maar liegen er dus niet om.
De visie op homofilie in religieuze kringen, stamt uit een tijd dat mensen nog onwetend waren. De Apostel Paulus heeft mede gezorgd voor de haat die er in christelijke gemeenschappen tegen homofilie rondgaat. De islamitische haat tegen homo’s wordt gevonden in de Koran en de Hadith (Sharia), waar zelfs de doodstraf wordt opgevoerd om dit soort mensen te straffen.
Jij hebt dus nog een lange weg te gaan. Ik kan je daarbij verzekeren, dat nadenken (dat laat ik de kinderen doen) en onderzoek een goede bijdrage kan leveren aan verbetering van de positie van homofielen in de maatschappij en in de religies. In de christelijke stromingen is daar al best veel van te zien.
Ik wens je alle liefs en goeds.. in jouw tocht !
Dag Bouchra,
De uitspraak van de Imam: “Je moet je zonde bedekken”, komt een beetje overeen met wat in christelijke kerken wordt gezegd: “Je mag het wel zijn, maar niet doen.” Dat is natuurlijk vreselijk, vooral voor jongeren, die nog volop in ontwikkeling zijn. Wat goed en moedig dat je desondanks het onderwerp steeds weer ter sprake brengt. Ik hoop van harte dat de leerlingen daar toch iets van opsteken. Het draait allemaal om respect! Als we (van welke religie dan ook) dat voor elkaar kunnen opbrengen, zijn we al een grote stap verder. Sterkte en wijsheid gewenst!
Dag Jojanne,
Dank voor je antwoord. Toch heb ik de neiging om te zeggen dat het in eerste instantie niet om respect gaat, maar om de bereidheid om dingen te zien zoals ze zijn. Dat mensen worden geboren zoals ze zijn. Dat betekent nl. dat je je kijk op dingen niet moet blijven steken in een theorie die duizenden jaren geleden gangbaar was. Inmiddels weten we dat homofilie niet iets is waar je voor kiest, maar dat je zo wordt geschapen. In de christelijke kerken is die beweging al lang op gang gekomen, al gaat die m.i. toch niet snel genoeg. In de islamitische wereld is er nauwelijks sprake van verandering van visie. Dat is heel jammer. Ondanks dat zijn er wel sprankjes hoop. Ik zie ze vaak.
Dag Bouchra, ik ben met je eens dat mensen niet kiezen voor homoseksualiteit, hoewel er helaas nog steeds mensen zijn die denken dat je zo wordt, bv. door opvoeding of zo. Juist bij die mensen en bij mensen die te pas en te onpas de Bijbel aanhalen, pleit ik voor respect. Dan kunnen we toch met elkaar samen leven, zonder elkaar te bevechten. Fijn dat je ondanks alles sprankjes hoop blijft zien! Zo kunnen we toch doorgaan met vechten tegen zaken die soms zo hardnekkig lijken.