Omdat we geloven dat alle leven uit één oorsprong voortkomt, willen we elk mens als gelijkwaardig zien en steeds weer zoeken naar wat ons verbindt. We geloven dat de macht waaruit alles ontstaan is, ook in mensen werkzaam is en tot uitdrukking kan komen in liefdevol handelen.
Vanuit dat besef willen we zin aan ons leven geven.
George Floyd kreeg geen adem meer.
Ik kan mij ook adembenemend en zelfs racistisch gedragen. Door het stellig uiten van mijn mening, mijn oordeel, mijn witte privileges, mijn dominantie en ook door mijn zwijgen. Want hoewel ik er helemaal niet op uit ben om een ander de mond te snoeren, is dit, hoe onplezierig ook, óók mijn waarheid. Gelukkig kan ik mijn gedrag, nu ik me ervan bewust ben, veranderen. En dat wil ik.
Als wij werkelijk geloven in gelijkwaardigheid, kan de beëindiging van racisme of ongelijkheid geen inzet van een debat zijn, maar moet het onderwerp van gesprek zijn. Als we kunnen luisteren, in openheid, zonder defensieve reflexen, kunnen we ons gedrag aanpassen met als doel tot gelijkwaardig samenleven te komen. Wat op het spel staat, is de broederschap. De verbondenheid waarin de pijn van een ander mijn pijn is. Dat is religieus humanisme in de praktijk. Dat gaat veel verder dan tolerantie en verdraagzaamheid: je moet de ander echt willen begrijpen! En dat begint met luisteren naar en verdiepen in de ander. Mag ik naast je staan en zien wat jij ziet, mag ik met je meevoelen?
Ik ben daardoor gaan zien dat Zwarte Piet geen onschuldige folklore is. Ik realiseer me dat ook in Nederland ‘zwarte levens’ er in de praktijk minder toedoen en dat het, tot dat veranderd is, gaat om #blacklivesmatter, want all lives matter. Het gaat dwars door me heen, als ik lees dat vaders hun jonge kinderen moeten voorbereiden op het racisme dat ze gaan tegenkomen. Dan vraag ik me af wanneer ik geweigerd ben voor een stage of wanneer mijn sollicitatiebrief opzij is gelegd, omdat mijn naam niet wit genoeg was.
Enkele jaren geleden werd ik geraakt door Nina Simone die zong:
I wish you could know
What it means to be me
Then you’d see and agree
That every man should be free
(Als je toch eens wist wat het betekent om mij te zijn.
Want dan zou je zien en het met me eens zijn dat elk mens vrij zou moeten zijn.)
En ik voelde tot in mijn botten hoe nodig het is om te leven in verbanden waarin ruimte is voor diversiteit om in vrijheid de verbondenheid vast te houden. ‘Free at last’ betekent dat je pas echt vrij kunt zijn, als je gekend bent in wie jij bent. Vrij om te groeien, vrij om te leven, vrij om te ademen.
De vraag is of we durven te zoeken naar wat ons verbindt in plaats van onze meningen tegenover elkaar te stellen. Er bestaan zoveel vormen van betrokkenheid die zich niet laten definiëren door een simpel voor of tegen. Laten we het grijze gebied glans geven. Misschien wel door het voortaan zilver te noemen.
En vooral, laten we geen tijd verliezen. Ons leven doet ertoe. Deze dag doet ertoe. Dit moment doet ertoe. Wees zichtbaar, vertel van je droom en beken kleur. Open de deur naar de vrijheid voor iedereen.
Leden van het Apostolisch Genootschap hebben bovenstaande brief van Monique van Strien ook ingesproken als videoboodschap.
Kleur bekennen! Zouden we dat niet dichter bij huis moeten zoeken? Binnen het apgen bijvoorbeeld? Dat zou nou een mooi begin zijn!