Karsu, een gewoon meisje met muziek in haar ziel

In Rialto verzamelde zich een bont gezelschap. Oud, jong. Dik, dun. Mannen, vrouwen. Nederlandse en Turkse roots. In feite tekende zich in het Rialto een nieuw wij af: verschillen werden voor even verbonden door Karsu. ’s Middags had ik al even naar haar muziek geluisterd. Er zit een enorme energie in Karsu, die ze maar mondjesmaat naar buiten laat. Een voorbode van een glansrijke carrière? Na het zien van de film twijfel ik daar niet aan.

Voor de film heeft regisseur Mercedes Stalenhoef Karsu in totaal 5 jaar gevolgd. Het resultaat mag er zijn: we kregen een mooie, fijngevoelige film te zien. Ik had aan het eind het idee dat ik Karsu Dönmez een beetje heb leren kennen.

We leren haar kennen als een gewoon meisje met muziek in haar ziel. Karsu’s ouders zijn Turks, maar wonen al vele jaren in Nederland. Ze komen allebei uit hetzelfde dorpje in Turkije: Karsu. Dat betekent sneeuw-water.

De film zet Karsu’s verhaal ook heel mooi in de context van de immigratie. We zien archiefbeelden uit de jaren ’70 over Karsu’s moeder als meisje. Het zet het verhaal van Karsu in contrast met gastarbeidersgezinnen uit de jaren ’70. Karsu’s ooms en tantes waren overal zo’n beetje de eerste allochtonen. In het nagesprek bleek dat het niet altijd makkelijk was. Dat Karsu nu zo kan stralen geeft blijk van een geweldige ontwikkeling.

Karsu doet alles wat meisjes van bijna 18 doen (behalve spijbelen, want na de voorstelling vertelde ze dat haar moeder leerplichtambtenaar was). Ze is het oneens met haar moeder, ze luistert muziek tijdens economieles op de HAVO en ze speelt jazz. Haar moeder laat doorschemeren dat ze het leuk zou vinden als Karsu ook een Turks nummer zou maken; maar het past niet in Karsu’s stijl.

In het nagesprek bleek dat wat subtieler te liggen. Karsu, nu 22, vertelde dat ze zich afzette tegen de muziek van haar ouders die al sinds de jaren ’70 niet is veranderd. Als een nummer haar raakt, gaat ze ermee aan de slag. Dat wel, maar dan maakt ze het eigen.

Precies die eigenheid staat tussen haar en het conservatorium in. “Je bent nog niet op het instapniveau” wisten we al uit te trailer. Karsu is nu blij dat ze niet op het conservatorium in een hokje is gedreven. Ze heeft de vooropleiding gedaan en heeft daar veel geleerd.

Karsu schrijft haar eigen muziek midden in de nacht als het doodstil is. Haar liedjes gaan niet over haar eigen leven. Telkens weer komt toch die vraag. En zelfs als hij niet wordt gesteld, wordt hij toch beantwoord: “Het gaat niet over mij hoor.” Vooral deze spanning is zeer mooi in beeld gebracht.

Het resultaat is een mooie documentaire over Karsu. Ze komt in beeld als een jong talent, in de startblokken van een grootse carrière. En de liefde? “Dat is privé,” zegt haar vader meermaals. Als er opeens een jongen het restaurant binnenkomt zegt Karsu: “Mercedes, kun je even stoppen?”

Zo werkt dat in gezinnen met Turkse roots. Karsu’s vader zei daarover: “Liefde is als fruit. Je moet het laten groeien tot de tijd rijp is om het te plukken.”

Ik verwachtte dat de muziek het laatste woord zou hebben. Maar, zoals Karsu het zei, familie is het allerbelangrijkst. De film eindigt dan ook niet met muziek maar met Oma.

Na de film mocht iedereen tegen gereduceerd tarief eten bij Kilim, het restaurant van de ouders van Karsu. Voor het eerst in drie jaar trad ze daar weer op, waar ze ook begonnen is.

Op de terugreis bleek dat de grond nog warm was, de dwarrelende sneeuw veranderde op de grond in sneeuw-water. Het mooie beeld van dat rustige Turkse dorpje staat gelukkig nog vers op mijn netvlies. Het romantische beeld van sneeuw-water overwint.

Karsu gaat op 14 februari in première en draait in een select aantal zalen. Kijk hier voor het overzicht. Of vraag er naar bij je lokale filmhuis. Als we dat met z’n allen doen, krijgt dit juweel de exposure die het verdient. Hieronder de trailer.