Als theoloog en historicus van het vroege christendom kun je er alleen maar blij mee zijn: de Rechtbank Limburg die een lans brak voor een ‘derde geslacht’ – en het achteraf aanpassen van een geboorteakte mogelijk maakte. Wel heeft die blijdschap contouren en komt hij met een paar vragen.
Wie zich met de bronnen van het christendom in hun antieke context bezig houdt, weet dat er destijds een stuk minder ‘binair’ (of – of; zwart/wit) gedacht werd over geslacht: je was nooit mannelijk of vrouwelijk, man of vrouw, per se, je werd het. Geslacht hing sterk samen met gedragspatronen en kon zich dus ontwikkelen. De ‘moderne’, biologisch georiënteerde binariteit waardoor huidig denken over geslacht gekenmerkt wordt, kan daar heel wat van leren. Een voorbeeld: zelfs een ‘conservatieve’ tekst als de Brief aan Titus gaat er vanuit dat een man pas echt man is wanneer hij zichzelf beheerst (sophrosune kent) en dat wordt mogelijk gemaakt door geloof in Christus – niet door z’n chromosomen (vgl. Titus 2-3). Wat dat betreft: een derde geslacht erbij is prima, of nog meer dan dat. Leve de diversiteit en de erkenning van ruimte binnen het genderspectrum.
Wel zijn er ook wat vragen, ook van theologische aard, want: de registratie van iemands ‘sekse’, die dan vaak geassocieerd wordt met man/mannelijk of vrouw/vrouwelijk zijn, en dus met bepaalde gedragspersonen en vormen van zelfervaring, heeft volgens mij ook nog een andere functie behalve het vastleggen van iemands rol: het kunnen identificeren van iemand aan de hand van iemands lichamelijke kenmerken (die nog niets hoeven te zeggen over hoe iemand zichzelf voelt of ziet) en ook het kunnen ingaan op lichaamsgebonden ziektes, bijvoorbeeld borstkanker, prostaatkanker, etc.
Met het oog daarop zou ik het toch handig vinden wanneer mijn arts en anderen wél weten hoe ik biologisch in elkaar steek, zonder daar gelijk een bepaalde genderrol of vorm van verplichte zelfervaring uit af te leiden. Misschien vraagt dat dan weer om andere vormen van registratie; iemands chromosomen, ofzo – minder belast met associaties met gedragspatronen. Zo kan aan ziel en lichaam recht gedaan worden. Hoop ik.
Klik hier voor het bericht van de NOS afgelopen maandag over de uitspraak van de rechtbank in Limburg betreffende de erkenning van een derde gender.
