Horken en viswijven

Niet zonder ironie afficheer ik mij graag als liefdesmysticus. Veel te groot woord natuurlijk, maar soms moet je duidelijk maken waar je theologisch staat en dan komt dat het dichtst in de buurt. Intussen wil met die term nu net iets anders worden uitgedrukt dan de genoemde onwereldsheid. Precies het tegendeel. Namelijk dat God/het goddelijke/de Liefde in alles doorschemert. In al het aardse, het mooie en lieflijke, maar ook het gore, het platte, het lelijke.

Wat dit laatste betreft zijn we de laatste weken aan onze trekken gekomen. Wat een beschamende vertoning. Ik moet bekennen dat ik mij heel onmystiek en duaal bont en blauw geërgerd heb aan dat Amerikaanse verkiezingscircus. Zoals ik elke keer doe. Ik moet me inhouden om niet ook zelf te gaan schelden en te verzuchten dat men in de VS te kiezen had tussen een hork en een viswijf. Want hoe tenenkrommend de winst van Donald ook is, het valt toch niet te ontkennen dat ook de uitstraling en de toon van Hillary weinig vertrouwen inboezemde.

Hoe kan ik God/het goddelijke/de Liefde blijven zien in die twee verbeten tronies? Waar blijf ik met mijn licht, mijn stilte, mijn poëzie in dat verfoeilijke spektakel van marketing, de daarbij horende leugens en schreeuwerigheid?

Ik weet dat het overdreven is, maar ik heb echt moeten denken aan de woorden van Etty Hillesum in kamp Westerbork: ‘… mijn God, die gezichten! […] Ik ben in de knoei geraakt met het woord dat het leidmotief van het leven is: En God schiep de mens naar zijn evenbeeld. Dat woord beleefde een moeilijke ochtend met mij.’

Het oog van de orkaan

Ik heb geen connecties in de VS, ben allesbehalve een Amerikadeskundige, dus ik zou misschien behoren te zwijgen. Er zijn door wijze mensen die er voor doorgeleerd hebben al genoeg verstandige analyses gemaakt. Schoenmaker, blijf bij je mystieke leest…

Maar dit, deze alledaagse, onfrisse realiteit, is nu juist de leest van de mystiek. Ik mag en kan niet anders dan mij ertoe verhouden vanuit de stilte en de liefde. Vanuit de woestijn.

Dan trek ik mij terug. Zoek het oog van deze orkaan. Ik wil niet ingaan op de primaire meningen en verschijnselen. Ik wil mij niet laten bepalen door wat voorhanden is. Mij niet laten meesleuren in de strijd die gaande is. Ook niet in mijn haast voorspelbare sympathie voor het fatsoenlijker gedachtegoed van Hillary.
Ik wil zien wat er echt gebeurt.
Wat gebeurt er dan?

Slachtoffers

Ik zie de machten achter dit alles aan het werk. En dan heb ik het over de machten wereldwijd, universeel, niet alleen behorend bij de Amerikaanse situatie. Machten vooral van gezwollen retoriek, net zo goed destijds bij Obama als nu bij Trump als bij veel Nederlandse politici. Het lijkt de politiek eigen om in te spelen op die machten. Machten van sentiment, onderbuikgevoel, bedwelmende, nationalistisch nostalgische romantiek, overlevingsdrang. En mensen die zich door al die instincten dol laten draaien in een parallel universum. Een hersenspinsel van gelijk.

Slachtoffers in een mallemolen die zich heeft los geschreeuwd van de werkelijkheid.
Slachtoffers – inclusief Trump en Clinton.

Slachtoffers?
Het is als met een stampede, zo’n op hol geslagen kudde op de prairie (als we dan toch in Amerika zijn…). De voorste paarden hebben de boel op sleeptouw genomen maar worden nu voortgejaagd door de chaos die ze zelf veroorzaakt hebben.
Trump een slachtoffer??
Zo ziet hij er niet uit, ik weet het. Maar juist die brallerige, opgefokte macho die hij voorwendt vind ik tragisch. Als ik hem zo zie, als ik dit alles zo zie, ervaar ik plotseling weer hoop.

Evenals mijn collega Suurmond zag ik het zoontje van de Trumps tollen van de slaap. En dat was nou eens niet gemanipuleerd. Ach, zo’n puber, denk je dan. Die moet dat toch allemaal maar doormaken, die hele poppenkast.

Ik zag plotseling een mens.
Ik zag God.

WIM JANSEN DSC00988 uitsnede

Wim Jansen

Theoloog, schrijver en dichter

Tot zijn emeritaat in 2015 was Wim Jansen (1950) predikant van Vrijzinnig Delft en de Vrijzinnige Koorkerkgemeenschap in Middelburg. En hij …
Profiel-pagina
Al één reactie — praat mee.