Maldoror: Het grote trauma van de Belgen verfilmd

Met Maldoror start De Welz een nieuwe trilogie over de duistere kanten van de Belgische geschiedenis. Op de planning staan ook Rubber (over de koloniale uitbuiting in Belgisch-Congo) en Rex (over de collaboratie met nazi-Duitsland). Maldoror bijt de spits af, en focust op de Dutroux-affaire – het Belgische 9/11. Een moment waarop alles veranderde, en toch ook niets.

De film is duidelijk geïnspireerd op de Dutroux-zaak maar is geen exacte reconstructie. Zonder de fictieve elementen zou het niet meer zijn dan een docudrama. De Welz kiest een andere weg. Tegen de achtergrond van Marcinelle en Charleroi – de rafelrand van de rafelrand van België – volgt hij de jonge, idealistische rijkswachter Paul Chartier (gespeeld door Anthony Bajon).

De film neemt de tijd om Chartier op te bouwen als personage. Je leert hem kennen, misschien zelfs waarderen. Pas later raakt hij betrokken bij de verdwijning van twee meisjes, een zaak die het hele land in zijn greep houdt. De politie tast al maanden in het duister, tot woede van de bevolking. Chartier wordt toegevoegd aan ‘Operatie Maldoror’, een geheime missie die zich richt op Marcel Dedieu, een eerder veroordeelde zedendelinquent.

Hoewel team Maldoror steeds meer aanwijzingen vindt, komt het onderzoek nauwelijks vooruit. Het politienetwerk is hopeloos verstrikt in bureaucratie en wantrouwen. Als er opnieuw meisjes verdwijnen, ziet Chartier geen andere uitweg dan op eigen houtje te handelen. In de slotbeelden kijkt hij de camera in. Zijn blik is veranderd. De onschuld is weg. Hij heeft het kwaad in de ogen gekeken – en dat heeft hem getekend.

Dedieu is duidelijk het alter ego van Dutroux. Zijn naam, een wrange verwijzing naar het Franse woord voor God, is een provocatie van De Welz. “God is een klootzak,” zegt de regisseur in een interview. Daartegenover staat Chartier, de jonge politieman die de wereld wil verbeteren. Die zoekt naar waarheid en gerechtigheid – maar in een wereld waarin die nauwelijks te vinden zijn. De eindeloze shots van spoorlijnen en verlaten industrieterreinen maken dat voelbaar.

Maldoror is niet alleen een onderzoek naar het Belgische collectieve trauma. Het is ook een reflectie op het kwaad zelf. Niet alleen het monsterlijke van de dader, maar ook van een systeem dat hem niet kan stoppen. De titel verwijst naar de negentiende-eeuwse surrealistische roman Le Chant de Maldoror van Comte de Lautréamont. Ook daar is Maldoror een duistere, kwaadaardige antiheld die haat koestert voor de mens, voor God en voor moraal.