Ik hoor heel vaak dat ik naïef ben, omdat ik in mijn werk op zoek ga naar de verbinding tussen mensen. En dat in een tijd waarin veel mensen gebrand lijken op conflicten en verschillen. Ik antwoord dan dat ik het juist heel naïef vind dat je een ander nodig hebt om je tegen af te zetten, want voor mij is de verbinding tussen mensen heilig.
Ik ben ervan overtuigd dat we veel meer met elkaar verbonden zijn dan we denken. Er is een tekst van Judith Butler, een Amerikaanse filosoof, die me erg aanspreekt. Zij stelt dat we met elkaar een netwerk vormen en gaat daarmee in tegen de gedachte dat iedereen een autonoom individu is. Misschien ben je wel een individu, maar je wordt gevormd door de intieme relaties die je met de mensen om je heen hebt.
Ik vind het een mooi idee dat je door allerlei lijntjes aan elkaar vastzit, net als de christelijke metafoor die de gemeenschap als een lichaam voorstelt. Als de arm niet functioneert, dan functioneert het lichaam in principe niet meer zoals het hoort. Dus moet je ervoor zorgen dat het lichaam gezond blijft. Net zoals je ervoor moet zorgen dat dat netwerk tussen al die verschillende mensen gezond blijft; jij bent immers onderdeel van dat netwerk.
Je zou dus op een heel andere manier moeten nadenken over de structuur van een samenleving. Natuurlijk is eigenheid heel belangrijk, maar dat mag niet ten koste van het geheel gaan. Dus meer samenwerken, je bewuster zijn van dat netwerk en van dat lichaam waar je inzit, is mijn droom. Maar het is een strijd, hoor. Ik koop bijvoorbeeld zelf ook een iPhone omdat ie heel handig is, terwijl ik weet hoe die gemaakt is. Daar doe ik dat lichaam dus geweld mee aan.
‘Heilig?’ is een project van Trouw, IKON, het Soeterbeek Programma van de Radboud Universiteit Nijmegen en Nieuwwij.nl. Bovenstaand artikel werd eerder geplaatst in Trouw. Afgelopen donderdagavond was Marjolijn van Heemstra te gast in OBA Live.