Mevrouw, wat is de Holocaust?

Aangezien ik niet dagelijks voor de klas sta was ik in eerste instantie nogal nerveus. Zouden de studenten niet over me heenlopen? De meesten zagen er een stuk meer volwassen uit dan ik met mijn 1.58 meter. Hoe zat het ook alweer met natuurlijk overwicht? Gelukkig bleek al bij het eerste groepje dat ik me voor niets druk maakte. De meiden die plaats hadden genomen aan mijn tafel wilden zich goed voorbereiden op hun toekomst. Allemaal hadden ze al eens gesolliciteerd; voor hun bijbaantjes bij verschillende supermarkten.

Ook de andere groepjes deden enthousiast mee. Behalve de laatste paar leerlingen. Ik begon voor de zoveelste keer mijn praatje over een goede motivatie en het belang van spellingscontrole. Er werd op iPhones gekeken, aan de lipjes van colablikjes geplukt en aan elkaars haren getrokken. Wat moest ik doen om de aandacht te trekken? Met bevende stem besloot ik mezelf eerst voor te stellen: “Ik heet Natascha en ik ben negenentwintig jaar.” “Negenentwintig?!” Mohammed deed moeite zijn lach te onderdrukken. “Je ziet eruit als achttien.” Jayda was inmiddels begonnen mascara aan te brengen. Zogenaamd zelfverzekerd ging ik verder. “Ik werk als filmregisseur en schrijver”. Er volgde een stilte die eindeloos leek te duren. “Wat vet!” riep Delano uiteindelijk. Ik haalde opgelucht adem. Iedereen stopte met zijn of haar bezigheden en keek me geïntrigeerd aan. “Mevrouw, mogen we het niet over uw werk hebben in plaats van nog een les?” vroeg Kelly. Het was vrijdagmiddag kwart voor vijf en het weekend lonkte. Ik gaf me over en vertelde over mijn opleiding aan de filmacademie. Delano onderbrak me. Hij zou zoiets ook wel willen, maar wist niet hoe hij dat kon bereiken. Iedereen in zijn familie zat in de zorg, daarom was hij deze studie maar gaan doen. Eigenlijk droomde hij ervan om videoclips te maken. Jayda en Kelly vroegen of ik beroemd was. Mohammed wilde weten of ik veel geld verdiende. Arun of ik in een dikke auto reed. Ik moest hen teleurstellen. Ze waren even gedesillusioneerd, maar de jongens fleurden al snel op toen ik meldde dat cameramannen over het algemeen wél rijk waren.

Mounira, een meisje van negentien, had nog niet veel gezegd tot ze me vroeg waar mijn films over gingen. Had ik weer, ik wilde een ‘coole’ indruk maken, nu moest ik onthullen dat de documentaire die ik vorig jaar maakte een nogal zwaar en on-cool onderwerp behelsde. Ik haalde diep adem: “Mijn eerste film ging over kleinkinderen van de Holocaustoverlevenden.” De studenten dachten na. Mounira fronste haar wenkbrauwen. ”Mevrouw, wat is de Holocaust?” Ik had eerder gehoord dat niet iedereen wist wat de Holocaust was, maar had nog nooit iemand ontmoet die mij daarnaar vroeg. Kelly zat naast Mounira en gaf haar een zachte klap op haar hoofd: “Dat wéét je toch wel?”. Haar tongpiercing maakte een rinkelend geluid bij elk woord dat ze uitsprak. Mounira keek schuldbewust. Ze wist het echt niet. Kelly lachte: “Jezus in wat voor wereld leef jij? De Holocaust was dat Hitler alle joden vergaste.” Mounira haalde onwetend haar schouders op. Ik vroeg of ze er nooit les over gehad had. Ze schudde haar hoofd. Wist ze wat we herdachten op 4 mei? Ook daar reageerde ze ontkennend op. Ze praatte bijna fluisterend: “mijn ouders kijken nooit naar de Nederlandse televisie, mevrouw.” Ik besloot zowel de sollicitatieles als het verhaal over mijn eigen carrière overboord te gooien en gaf een minicollege geschiedenis. Ik maakte het persoonlijk door te delen dat mijn grootouders van vaderskant ondergedoken hadden gezeten en dat de ouders van mijn moeder waren gevlucht naar Zwitserland, voor een deel te voet. Mohammed keek me met grote ogen aan: “net als de vluchtelingen uit Irak en Syrië nu, mevrouw?” De andere studenten waren klaar met hun voorlichtingsronde en liepen al naar de uitgang. Mijn groepje zag het niet eens, de studenten stelden de ene na de andere vraag. Hoeveel mensen waren er dan vermoord? En was dat echt alleen omdat ze joods waren? Was mijn familie naar de gaskamer gestuurd? Kenden zij Hitler persoonlijk? Op elke vraag gaf ik rustig antwoord, totdat de lichten uitgingen en ons verzocht werd het lokaal te verlaten. De leerlingen bedankten me en voegden zich bij hun klasgenoten. Alleen Mounira treuzelde met het inpakken van haar tas. Ze streek haar hoofddoek glad en hield een notitieblokje in haar hand. “Mevrouw, hoe heet uw film? Die wil ik echt zien!”

Een paar minuten later liep ik door de winterzon het weekend tegemoet. Ik vond het jammer dat de dag er alweer opzat. Lesgeven was zo slecht nog niet.