En altijd zijn er weer voor- en tegenstanders. Net als in de periode voor het ontstaan van de Bijbel werden leenverhalen gebruikt waarbij iedereen aan het verhaal toevoegde. Verhalen werden doorverteld van ouders naar kinderen. Wat wil je je kind laten leren en wat wil je ze meegeven? Net als het symboolverhaal van Jezus dat symbool staat voor het leven van ieder mens, is ook het verhaal over Sinterklaas en Zwarte Piet een symboolverhaal. Zowel Sinterklaas als Zwarte Piet is een archetype. Je hoeft niet altijd bang te zijn voor een vreemde (Zwarte Piet), ook al ziet die er anders uit. En je mag best respect hebben voor de oudere mens (Sinterklaas). Het gaat over de vreemde zeker die verdwaald is zeker. Waarbij de ouders zelf uitmaken hoeveel de kinderen verwend worden als ze hun best doen. Want daar gaat het feest over.
Het is ook leerzaam dat die vreemden (ongeacht de huidskleur) door je ouders in huis worden uitgenodigd, gastvrij worden ontvangen en dat het hele prettige mensen blijken te zijn die je ook nog eens kunt vertrouwen. Het gaat om immaterieel erfgoed. In sommige Bijbelverhalen kom je in de hemel terecht en in soortgelijke buitencanonieke boeken verwerf je geluk. In de Sinterklaas- en Zwarte Piet-verhalen hoort Piet bij elke schoorsteen wat goed en slecht gaat, en Sinterklaas schrijft dat in het grote boek. En dan komt Sinterklaas je bezoeken met zijn grote boek. Spannend. Want als je het niet goed gedaan hebt, ga je mee naar Spanje. Maar als het goed is geweest, krijg je snoep en cadeautjes. In oudere verhalen komt nog een berispende Sint voor die deugnieten in de zak stopt. Pietermanknecht is de troetelnaam voor Zwarte Piet en strooit meestal al bij binnenkomst in elke hoek. Want er wordt natuurlijk niet echt afgerekend. Zeker niet meer in de huidige tijd.
Het is feest. En het snoep zullen we eerlijk delen is ook zo’n element dat je je kinderen wilt leren. Het woord knecht is overigens een oud Nederlands woord voor medewerker of dienaar. Zo hadden de eigenaar van de kaaswinkel en de drogist een knecht. Dat heeft helemaal niets met slavernij te maken. Zo iemand was gewoon in dienst en kreeg voor zijn werk betaald. Hoewel, Anton van Duinhoven vertelde in 1948 in een boekje een heel oud verhaal na, waarin te lezen is dat bisschop Nicolaas van Myra een donkere jongeman die slaaf is, koopt en daarna vrijlaat. Uit dankbaarheid blijft deze vrijgekomen slaaf vrijwillig bij deze bisschop als bediende.
Het Sinterklaasfeest is iets om naar uit te kijken. En er gebeuren natuurlijk spannende dingen. Sinterklaas loopt met zijn schimmel op het dak. Zwarte Piet kruipt (net als de kerstman waarvan het verhaal van Sinterklaas is afgeleid) door de schoorsteen. Als kind leg je een wortel klaar voor het paard. Dat in die tijd vaker hutspot wordt gegeten merk je als kind niet op. Het Sinterklaasfeest heeft een mooie inhoud en ondersteunt de opvoeding van de kinderen. Niet iets voor de bestuursrechter, maar voor de taal van het eigen hart.
Waarom staat dit verhaal onder ‘racisme’? Het onderwerp komt niet ter sprake en het hedendaagse racisme rond (de verdediging van) Zwarte Piet al helemaal niet. En juist dat lijkt een groter probleem dan een ‘correct’ begrip van Zwarte Piet. De brochure ‘Het verhaal van Zwarte Piet’ waarnaar verwezen wordt negeert dat hedendaagse racisme gemakshalve ook maar.
Het onderwerp is ‘opvoeding’: de relatie kind – opvoeder. Laten we eerst kijken hoe kinderen reageren op Zwarte Piet die met Sinterklaas op school komt. Die zien een acrhetype van een kind dat dingen durft te doen, (op de tafels dansen bv.) die eigenlijk niet mogen, daarvoor terecht gewezen wordt door Sinterklaas en daar toch mee weg komt. Het is een spel dat in de loop van de tijd de ontwikkelingen in het denken over opvoeden gewoon gevolgd heeft. Het is het vreemde, maar ook iets wat je zelf ook wil.
Het heeft geen zin om nu oude verdwenen vormen van opvoeding alsnog een keer te veroordelen.
Er is nog een praktisch iets, dat in de discussie nog naar voren komt. Baard en zwarte kleur maken de speler totaal onherkenbaar. De outfit van Sinterklaas met zijn onrealistische lange haar en baard, maakt dat niemand hem ziet als Rooms-katholieke bisschop. Strenge protestanten die in voorgaande eeuwen die link wel legden, hebben het pleit verloren. Dergelijke totale vermommingen maken het spelen van deze rollen veel makkelijker. Je kruipt makkelijker in de huid van een ander als je weet dat je totaal niet te herkennen bent. De professionele acteurs die op televisie Zwarte Piet spelen worden veel lichter geschminkt. Waardoor gelaatsuitdrukkingen makkelijker te zien zijn, en de acteurs ook herkenbaar blijven. Met ook het gevolg dat Zwarte Piet gelinked wordt aan reëel bestaande personen.