Levenskunst is al een aantal decennia een trending topic in de filosofie, sinds met name Michel Foucault (1926-1984) de oude traditie van de zelfzorg in ere heeft hersteld. In de filosofie gaat het in deze opvatting niet zozeer om zwaarwichtige theoretische beschouwingen over de zin van het leven, maar over de praktische vraag hoe je leven op een goede manier vorm te geven. De klassieke idealen van het schone, goede en ware (pulchrum, bonum, verum) komen in de ondertitel van het boekje terug. De opzet is om te laten zien dat bij de ontwikkeling van deze moderne levenskunst, de christelijke traditie waardevolle inzichten aan kan dragen.
In totaal hebben zestien dominees meegeschreven. Ze komen bijna allemaal uit de Protestantse Kerk (PKN) en behoren tot de kring van Op Goed Gerucht. Ruim tien jaar timmert deze domineesbeweging aan de weg, om te laten zien dat het mogelijk is om vrolijk in de kerk te werken en theologie te beoefenen in relatie met de huidige cultuur.
Geen wonder dat je in veel bijdragen iets leest over hedendaagse literatuur, poëzie, films of popmuziek. De Goed Gerucht dominees, die hun ontmoetingen in Doorn houden, vandaar de naam, laten zich graag cultureel inspireren. Tegelijk schuwen ze de verwijzing naar de Bijbel of de christelijke traditie niet. Bij de een gebeurt dat wat nadrukkelijker dan de ander.
Doordat zoveel verschillende handen hebben meegewerkt, is het lastig om een afgerond oordeel over het geheel te geven. De opzet verhindert om in algemeenheden te blijven steken. Vooraf hebben de medewerkers geen inhoudelijke richtlijnen gekregen. Hoe de lijst met gekozen thema’s tot stand gekomen is, wordt niet precies duidelijk. Ook daar hoeven we geen generaal ontwerp achter te zoeken, getuige de inleiding. “Ze zijn uit het leven gegrepen en te verdelen over de drieslag ‘omgaan met God, mijzelf en de ander’”(p. 7). Maar heel erg systematisch is dat allemaal niet.
Elk kopje nodigt tot eigen gedachtes uit. Het is onvermijdelijk dat het ene hoofdstukje daarbij meer aanspreekt dan de ander, net zo goed als dat je soms zou willen tegenspreken, bijvoorbeeld als het bijbelboek Ester wordt aangehaald als voorbeeld van tolerantie (p. 169v). Een wat verrassende keus, waarbij kennelijk de laatste hoofdstukken ongelezen blijven). Soms is het te beknopt, soms te persoonlijk, maar gelukkig vaker prikkelend en verrassend. Dat maakt het tot een mooi en handzaam boekje geschikt voor eigen inspiratie en misschien nog wel meer, net als zijn voorganger, voor gesprekskring of catechese.
Klik hier voor boekgegevens en bestellingen.
