In zijn autobiografie De magie van harmonie komt dit boeiende leven uitgebreid aan bod. Geschreven met hulp van co-auteur economie Saskia Rosdorff, passeren de verschillende fases van Witteveen’s bijzondere carrière.
Daarnaast is Witteveen zijn leven lang betrokken geweest bij het Soefisme. Het loopt als een verbindende draad door zijn vele activiteiten en privé-leven heen en het blijkt op cruciale momenten een beslissende betekenis te hebben.
In het moderne Soefisme, gegrondvest door Hazrat Inayat Khan, is het belangrijk om de spirituele inzichten uit diverse religies te respecteren en om daaraan voorbij door te breken naar de universele geest en het goddelijke licht. Ons ware wezen, de ziel, is van goddelijke oorsprong en dus eeuwig en onkwetsbaar. Het is belangrijk om de ziel te volgen en daarop af te stemmen bij haar reis door de verschillende aardse manifestaties.
Op beslissende momenten en voor moeilijke beslissingen heeft Witteveen de goddelijke leiding ervaren, zo vertelt hij in zijn levensrelaas. Het Soefisme en de meditatie-oefeningen die daarbij horen, hebben hem geholpen om innerlijke rust en stabiliteit te vinden, die bij sommige van zijn functies hard nodig waren. Het heeft hem er ook van doordrongen dat het zoeken naar harmonie bij tegengestelde meningen en belangen de aangewezen weg is bij de vele problemen op internationaal niveau.
De passages die hij hieraan wijdt, vond ik de boeiendste van het boek. Helaas gaat hij wel erg uitvoerig in op de economische politiek van de jaren vijftig en zestig, wat alleen voor specialisten en politieke historici interessant lijkt. Begrijpelijk omdat hij daar nauw bij betrokken was, maar het brengt in het geheel van het boek enige disbalans.
Gelukkig wordt het historisch overzicht regelmatig doorbroken door beschouwingen over de actuele (wereld)economische problemen. Witteveen blijkt ook nu nog een uitgesproken mening te hebben. Hij ziet er bijvoorbeeld niet tegenop om deze persoonlijk onder de aandacht van de huidige IMF-directeur, Christine Lagarde, te brengen. “We hebben vervolgens heel vriendelijk afscheid van elkaar genomen, waarbij ik zei altijd klaar te staan om op enigerlei wijze haar hulp te bieden als zij dat zou wensen”, eindigt hij zijn relaas over het gesprek (p. 254). Het is een opmerking die zijn innemende persoonlijkheid typeert en tegelijk ook iets van zijn naïviteit toont, want Lagarde is vriendelijk genoeg om een voor-voor-voorganger een paar minuten te ontvangen maar natuurlijk niet om hem in haar staf van adviseurs op te nemen.
Een boek over zo’n lang en rijk leven moet wel onderhoudend zijn en dat is het ook. Het was dat naar mijn smaak nog meer geweest, als er meer aandacht besteed zou zijn aan het Soefisme. Nu gaat veel wat hij daarover schrijft, over conflicten binnen de internationale Soefibeweging, wat op zichzelf wrang is gezien de centrale boodschap van harmonie. Zelf heeft hij daarbij in veel gevallen kunnen bemiddelen, niet in het minst doordat hij zelf beschikt over de magie van harmonie.
Klik hier voor de boekgegevens/bestellingen.
