Al op de eerste bladzijden van de Bijbel wordt deze waarheid bevestigd. Het begint met de paradijselijke toestand waarin God uit zijn grenzeloze liefde alles goed geschapen heeft en waarin alles gericht is op het leven. Maar die droom wordt al snel verstoord als de mens, begiftigd met het vermogen om te kiezen, de verkeerde keuze maakt, het gebod om van de boom te eten overtreedt en zo het kwaad (lees: de dood) kans geeft de wereld in te komen. Door die ‘zondeval’ sluipt de angst het bestaan van de mens binnen, ze worden bang voor elkaar en bang voor God.
Liefde en angst zijn daarmee, volgens Mulder, “de basiskleuren van ons bestaan”. In zijn boek werkt hij dat verder uit aan de hand van diverse Bijbelverhalen, uit Genesis (schepping en zondeval) en Exodus (de Tien Woorden), maar vooral uit het Evangelie.
Wie denkt dat dit eenvoudig uitgangspunt een tamelijk voorspelbaar boek oplevert, wordt verrast door wat Mulder allemaal opdiept uit die verschillende Bijbelverhalen. Zijn uitleg is verre van oppervlakkig, heeft oog voor bijzondere details en schakelt even makkelijk tussen het niveau van het verhaal en onze eigen werkelijkheid.
Hij wijdt een paar prachtige paragrafen aan het bekende verhaal van de verloren zoon. Maar ook wat hij schrijft over Jezus die de voeten van zijn leerlingen wast en over het daaropvolgende verraad van Judas en de verloochening van Petrus, is bijzonder rijk aan inhoud. Je merkt dat hier iemand schrijft die de Bijbel leest vanuit de diepte van zijn eigen levenservaring, met veel gevoeligheid voor de kronkelingen van de menselijke geest. Daarbij schrijft Mulder leesbaar en begrijpelijk, zonder theologisch jargon (en ook zonder verwijzing naar zijn theologische bronnen?), ook al gaat het in zijn boek over de ingewikkeldste thema’s van het menselijk bestaan: de eeuwige vraag naar het kwaad en wat we daar aan kunnen doen.
Milde wijsheid
Wat dat laatste betreft, biedt hij een pleidooi voor de milde wijsheid die je bij Jezus vindt. Jezus oordeelt niet, maar wijst met zijn verhalen en voorbeelden altijd op een alternatieve mogelijkheid om op het kwaad te reageren (de andere wang, de tweede mijl, de voetwassing, de gekruisigde die zijn bidt voor zijn vervolgers enzovoort). “Jezus laat telkens weer zien dat hij nuchter en realistisch omgaat met menselijke tekortkomingen en hij leert ons dat bewustwording de eerste stap is om daarmee aan het werk te gaan (…) En de kerk is bij uitstek de plaats waar we elkaar daarmee kunnen helpen en waar we onszelf zouden moeten oefenen in die bijzondere levenskunst, in de kunst van de liefde” (p. 196).
Over de kerk heeft Mulder een paar kritische noten te kraken, voor een belangrijk deel voortkomend uit eigen pijnlijke ondervinding. Toch blijft hij mild van toon: “Ook in een gebroken wereld kunnen mensen met elkaar omgaan en elkaar liefhebben. Maar het is belangrijk om te beseffen en te accepteren dat relaties beperkt zijn. Dat is geen negatief oordeel, maar een realistisch inzicht, dat je juist zal helpen om het beste uit jezelf en uit de ander te halen. Juist omdat je weet dat je niet het volmaakte hoeft te verwachten, niet van jezelf en niet van anderen, kan je je blijven geven en kan je de ander blijven accepteren” (p. 217).
Dat het kwaad niet alleen mensen aantast, maar zich ook in structuren en systemen nestelt, wordt in dit boek niet ontkend maar blijft wel onderbelicht. Alle aandacht gaat naar de persoonlijke worsteling om je ego te overwinnen en te leren in en uit de liefde te leven. Dit bijzondere boek helpt je om tot dat zelfinzicht te komen, voor wie bereid is zich onder te laten dompelen in de rijkdom van de Bijbelse verhalen.
