Al lezend viel het me mee. De schrijver mag gewaardeerd worden voor zijn inzet om een genuanceerd en afgewogen beeld te geven van de verhouding tussen christendom en islam. Er wordt geen vijandbeeld geschapen en zorgen van bepaalde groepen christenen worden zorgvuldig benoemd en op een redelijke wijze behandeld.
Toch blijft bij mij na lezing een wat ongemakkelijk gevoel achter. Dat heeft volgens mij te maken met de inzet van het stuk. De nota heeft zijn vertrekpunt, klassiek reformatorisch weliswaar, in een negatieve kenschets van de werkelijkheid. De aanleiding voor de nota is min of meer noodgedwongen, de kerk kan niet langer om het vraagstuk islam heen. Vanuit dilemma’s en problemen wordt vervolgens een visie en strategie ontvouwd.
Ik kan mij ook een andere keuze voorstellen. Op verschillende niveau’s is er namelijk allang sprake van samenwerking en ontmoeting tussen moslims en christenen, al dan niet van PKN-huize. De nota maakt daar ook gewag van. In deze initiatieven worden ervaringen opgedaan, wordt alledaagse theologie ontwikkeld en bedreven. Dit gebeurt zowel op lokaal niveau van kerken en moskeeën, op opleidingsniveau, bijvoorbeeld binnen de theologische opleidingen van Hogeschool Inholland te Amstelveen en op landelijk niveau in organisaties en bewegingen, zoals de website Nieuwwij.nl. Wanneer je vanuit die ervaring en werkelijkheid een visiestuk schrijft, klinken de theologische vragen wellicht anders. Samenwerking ten dienste van de samenleving zou dan niet een vierde, maar een eerste punt van aandacht zijn. En ervaringen van gezamenlijk gebed zouden gewaardeerd kunnen worden, juist om het bijzondere en genadevolle karakter ervan, in plaats van zuinigjes te worden afgeraden. In de ontmoetingen in de kleine werkelijkheid van alledag vindt het allemaal plaats, getuigenis, dienstbetoon, gebed en samenwerking. Vanuit die werkelijkheid moet een theologische visie worden gevoed.
Ik wens de synode veel wijsheid en moed toe om achter de grote vragen die alledaagse werkelijkheid in het oog te houden, en de vele PKN’ers en moslims die elkaar daar dagelijks ontmoeten.
Dat iets in de praktijk al gebeurt, wil toch niet zeggen dat het ook goed is?
Volgens mij is de islamnota van de PKN een goed voorbeeld van hoe er in de PKN – en met de PKN het CDA – naar rechts wordt geschoven. Slechte zaak, misselijk makend zelfs.