Toegegeven: het is de tijdgeest die maakt dat het ongemak onder steeds meer moslims groeit. Het woord suiker heeft nu een negatieve connotatie: wetenschappelijke rapporten en studies over de schadelijke effecten van suiker op je fysieke gestel vliegen je om de oren. Bewuster leven is helemaal van nu. Bewust omgaan met voeding staat juist in de vastenmaand centraal.
Waar komt de naam Suikerfeest dan vandaan? De term is decennia geleden letterlijk vertaald vanuit het Turks – Seker Bayrami. Klonk sympathiek, zo’n naam. De associatie met zoet eten en dus gezelligheid werd gauw gemaakt. Maar bewuster nadenken over je voeding en de plek die je wilt innemen in de samenleving, maakt dat er een groeiend ongemak is onder moslims als het gaat om de term Suikerfeest.
Sugar Party
Een ding staat vast: het is positief dat moslims in Nederland dermate zijn ingeburgerd dat er zelfs een eigen naam voor het feest is geïntroduceerd. Een naam die trouwens ophoudt te bestaan zodra je de grens met Vlaamssprekend België passeert, want zeg nou zelf, Sugar Party of Sugar Celebrations klinkt natuurlijk heel gek.
Eierfeest zou ook raar klinken. Om toch maar de vergelijking te maken: Pasen reduceren tot Eierfeest zou onwenselijk zijn. Immers, het beschilderen, zoeken en eten van eieren heeft geen religieuze betekenis en wordt natuurlijk door lang niet iedereen gedaan. Datzelfde geldt voor het Suikerfeest. Ja, er worden zoetigheden genuttigd, maar uiteraard niet door iedereen en niet de hele dag door. En nee, die consumptie heeft geen enkele religieuze betekenis.
Wat dan wel? Moslims gebruiken de Arabische term Ied ul-Fitr, letterlijk vertaald: het feest van het verbreken van het vasten. Uiteraard dekt deze benaming de lading uitstekend. Ied ul-Fitr zijn twee Arabische woorden, en internationaal geaccepteerd en gebruikt. Ied ul-Fitr een mond vol? Ga dan voor Fitr-feest. Dekt de lading ook prima en bekt lekker.
Geest van het feest
Helemaal nieuw is een dergelijk pleidooi niet. De andere belangrijke religieuze viering, het Offerfeest, heeft eenzelfde wijziging ondergaan. Dat werd namelijk ‘Schapenfeest’, of nog erger ‘Slachtfeest’ genoemd. Offerfeest past natuurlijk beter bij de geest van het feest, want niet het dier staat centraal (in sommige gevallen komt er geen dier aan te pas, of slechts 1 per 8 gezinnen), maar de bereidheid van de mens om te offeren voor God.
Taal evolueert, zelfs dialecten doen dat. De Nederlandse taal is vaker flexibel gebleken in het opnemen van anderstalige woorden als er geen Nederlands alternatief voorhanden is. Dit maakt onze taal rijker. Denk maar aan het Arabische ‘iftar’ dat refereert aan de maaltijd die het vasten verbreekt. Of ‘Pasar Malam’, wat in het Maleis betekent ‘Oosterse avondmarkt’. Wie wil daar nou niet over rondstruinen? Wij wensen u alvast een fijn Fitr-feest!
Dit artikel is opgesteld door:
- Hanan Nhass, journalist en communicatie-adviseur
- Anne Dijk, islamoloog en religiewetenschapper – Fahm Instituut
- Hassan Barzizaoua, docent Arabisch en Islam – Lisaan
Oorspronkelijk gepubliceerd in de Volkskrant van 19 juni 2017.
“Ramazan bayrami”
“Eid ul fitr”
“Eid al saghir”
Dat heb ik geleerd van Mustafa en Abdu’r.
In het Nederlands weet ik het nu niet meer.
“Ramadan feest” misschien?
Seker is ook een verturkst arabisch woord Anne (net als ons suiker natuurlijk). De arabieren hebben de suiker en de suikerteelt naar Europa gebracht, net als de alcohol en de algebra trouwens (en nog zo het een en ander meer).
Şeker stamt van het Arabische woord voor suiker, maar dat maakt suikerfeest geen correcte islamitische benaming. Er zijn Arabische termen voor heel veel dingen. Dat betekent niet dat het onderdeel is van een religie. Suikerfeest is een ongelukkige benaming en ik corrigeer dat ook altijd.
Incest komt uit het Latijn, maar dat wil niet zeggen, dat het voor Rooms-katholieken zo hoort, toch? 😉
Hahaha, een goeie!
“[…] want zeg nou zelf, Sugar Party of Sugar Celebrations klinkt natuurlijk heel gek”
Misschien klinkt het ook gek omdat het zacht gezegd geen briljante vertalingen zijn. Turkssprekende moslims vertalen het in het Engels als Sugar Feast:
https://www.theistanbulinsider.com/sugar-feast-or-seker-bayrami-the-end-of-ramadan/
https://www.netinnederland.nl/en/speel~POMS_MO_3953435~sugar-feast-as-ramadan-ends-mo-actueel-the-sugar-feast-as-ramadan-ends~.html
Wat meer gevoel voor de culturele verscheidenheid onder Nederlandse moslims zou kunnen helpen bij het verbinden van verschillen.
Ook in Turkije heeft het een andere, meer gebruikte naam en is Şeker Bayramı een alternatieve benaming. Beide bestaan, maar Ramazan Bayramı is gebruikelijker en Şeker Bayramı zeggen geeft de indruk niet zo religieus te zijn. Het gaat over (het beëindigen van het vasten in) de maand Ramadan en het is een religieus festival. In Turkije wordt de kinderen veel snoep gegeven bij dit festival, maar dat wordt ook gedaan bij Kurban Bayramı en dat blijft wel gewoon Kurban Bayramı. Ramazan Bayramı is de correctere naam, maar Şeker Bayramı komt inderdaad ook voor, hoewel het niet ‘de’ Turkse naam van het festival is.
Maar je bent het verder wel met me eens dat we oog mogen hebben voor de culturele diversiteit onder Nederlandse moslims en dat lacherig doen over een naam die geen problemen oplevert over het Turkssprekende deel ervan daar niet zo in past?
Ik vraag me af of iemand hier zich het snoeptrommeltje nog herinnert waar je als kind alle snoepgoed in moest doen in de vasten (dat je kreeg van onverlaten), en dat je dan op paaszaterdag ineens allemaal in je mond mocht proppen! Het was geen religieus attribuut natuurlijk, maar had wel alles met dat vastengebod te maken (want oeioeioei als je betrapt werd daar in die vasten toch aan te zitten). Nog iets over suiker: bij ons nu iets doodgewoons en zelfs ongezonds, maar eeuwenlang een superdeluxe en duur goedje voor de rijke bovenlaag, waar je als eenvoudige gelovige alleen maar van kon dromen, dus als je dat dan eens per jaar voorgezet kreeg? Hmmmmmmm!!
Ik vind het ook prettig als mensen oog hebben voor culturele diversiteit onder Nederlanders, maar ik zie dat niet zo zeer in het geding door de constatering dat het een raar begrip is. Daarmee wordt volgens mij nog niet lacherig gedaan over een groep mensen. Het is ook eigenlijk een onjuiste benaming of bijnaam. Dat het ergens evengoed een lokaal gebruik is, is geen goede reden om het als algemeen geldende naam te verklaren in Nederland. Zelf spreek ik tegen ooit een suikerfeest te vieren, maar als anderen dat onderling zo noemen, moeten zij dat weten.
Het Ramadanfeest heet ‘id ul-fitr en dat is nou enmasl geen suikerfeest. Als anderen dat ervan maken, is dat aan hun, maar dat is geen reden om het feest overal zo te noemen. Daarmee bedoel ik.niets negatiefs over mensen met andere gewoontes.