TK2017: De ‘Nieuwwij’-coalitie

Op 15 maart 2017 zal de Nederlandse bevolking naar de stembus gaan in misschien wel de belangrijkste verkiezingen uit de afgelopen decennia. De VVD en de PvdA zijn duidelijk uitgeregeerd en de peilingen laten zien dat het mogelijk is dat de PVV van Geert Wilders de grootste partij van Nederland wordt. Thema’s als zorg, werk en onderwijs lijken te moeten concurreren met het overkoepelende vraagstuk naar de Hollandse identiteit. Wat maakt Nederland tot Nederland? Nieuwwij.nl heeft een eigen visie op de samenleving, gevat in het motto: ‘Nieuwwij verbindt de verschillen!’ Met dit motto, onderverdeeld in een aantal thema’s, hebben wij de diverse partijprogramma’s geanalyseerd. Het resultaat is een heuse Nieuwwij-coalitie!

Door: Redactie

Nieuwwij geeft natuurlijk geen stemadvies, maar staat wel ergens voor. Nieuwwij ziet goed wat nodig is om een diverse samenleving sterk te maken en sterk te houden. We hebben voor een gezonde samenleving vijf pijlers benoemd: Het Leven Beschouwen, Samen Leven, Duurzame Ruimte, Kracht van Kleur en Slim Onderwijs.

1. Het Leven Beschouwen
   Mensen bezitten een moreel kompas en in tijden van onzekerheid is empathie een belangrijke waarde om uit te dragen. Zo ook compassie, de gave om andermans gebreken te vergeven en om de ander te zien voor wie hij of zij is, een medemens, die gewaardeerd is en gelijkwaardig is. De samenleving seculariseert, maar desondanks blijven we zoeken naar zingeving, naar momenten om na te denken over het leven. Iemands levensovertuiging is daarbij geen reden tot uitsluiting, maar tot ontmoeting. Elke traditie heeft iets bij te dragen.
2. Samen Leven
   Rechtvaardigheid is een belangrijk principe in elke rechtstaat. Deze is voor iedereen toegankelijk. Solidariteit tussen rijk en arm, gezond en ziek en hoog- en laagopgeleid is een waarde die hoort bij een welvarend land. We breken geen sociale vangnetten af, en houden de zorg toegankelijk. We blijven omkijken naar de zwakkeren in onze samenleving. Daar waar er moeilijke discussies plaatsvinden, gaan we de constructieve confrontatie aan. Debat, protest en petities nemen we serieus en er mogen geen drempels worden opgeworpen om de stem van de burger, ook in geval van onvrede, te laten horen.
3. Duurzame Ruimte
   We leven niet alleen op deze aarde. Daarom is het belangrijk om zorg te dragen voor onze leefomgeving. Natuur, milieu en dieren hebben belangen en maken deel uit van een aardse gemeenschap. Mensen kunnen de planeet niet onderwerpen aan hun wil. We moeten met slimme technologische innovaties zorgdragen voor haar. Een nieuwe economie is circulair en stelt niet alleen de mens centraal, maar zorgt voor balans tussen mens en natuur.
4. Kracht van Kleur
   Geen mens is hetzelfde, toch zijn we gelijkwaardig. Van nature komen we in vele verschijningen, met diverse voorkeuren en meningen. Emancipatie is noodzakelijk om mensen niet langer achter te stellen of uit te sluiten. Discriminatie wordt op wettelijke en sociale gronden bestreden om een mentale revolutie te bewerkstelligen. Participatie behoort tot de kernpunten van het beleid: iedereen doet volwaardig mee, niet alleen in economische zin. De kleurrijke samenleving is niet alleen een feit, maar vooral een kracht.
5. Slim Onderwijs
   Kennis is niet voorbehouden aan een steeds kleiner wordende groep kapitaalkrachtige mensen. De wereld is globaal verbonden langs de lijnen van techniek, economie en kennis. Ons onderwijssysteem moet mee in de globale realiteit. Financiële drempels staan haaks op de toegankelijkheid van het onderwijs. Burgerschap begint weliswaar thuis, maar wordt ook gevormd in het onderwijs en dat betekent dat morele en ethische vraagstukken, naast de rationale wetenschap, moeten worden onderwezen. Een samenleving mag ook begeesterd worden. Om dat proces vorm te geven is een positieve herwaardering van kunst en cultuur nodig.
   —

Beoordeling partijprogramma’s
We hebben de verkiezingsprogramma’s langs de Nieuwwij-meetlat gelegd en daarbij, met moeite weliswaar, niet gekeken naar nieuwsberichten of quotes van politieke vertegenwoordigers in de media. Wel heeft de SGP recentelijk een ‘Islammanifest’ gepresenteerd, dat gezien kan worden als een aanvulling op het SGP-partijprogramma – deze hebben we dus wel meegewogen.

We hebben per Nieuwwij-pijler een partij geselecteerd die het meest duidelijk is over de bijbehorende thema’s, zoals hierboven is toegelicht. Partijen konden punten scoren op basis van de schaal 0 tot 3 (0 punten: thema komt niet of negatief voor tot 3 punten: thema is een uitgewerkt speerpunt binnen het verkiezingsprogramma).

We erkennen natuurlijk dat bij het toekennen van punten een subjectief element meespeelt, maar politiek is nu eenmaal mensenwerk.

De Nieuwwij-coalitie
Het resultaat heeft ons verrast. Daar waar de SP hoog scoorde op Samen Leven, bleven ze achter bij de partijen op bijvoorbeeld duurzaamheid. Al met al was het net niet voldoende voor een plaats in de top 5. Minder opmerkelijk is de afwezigheid van partijen als de VVD en PVV. Zij delen de samenleving op langs economische, religieuze en culturele lijnen. De grote afwezigen zijn de drie christelijke partijen: CDA, ChristenUnie en SGP. Daar waar de christelijke partijen een rangorde aanbrengen in godsdiensten (zoals de SGP), of vluchtelingen opdelen in christenen en niet-christenen, of langs culturele lijnen onderscheid maken, verliezen ze veel punten.

Welke partijen zijn het dan wel geworden? GroenLinks en PvdA scoorden het hoogst over de gehele linie, op de voet gevolgd door DENK, D66 en Partij voor de Dieren. Wij zien hierin een verrassend, maar werkbaar resultaat. Deze vijf maken – op papier – werk van verbindend, inclusief en groen beleid en versterken elkaar op deze punten.

Kan deze coalitie een Kamermeerderheid behalen? Het doet er natuurlijk niet toe, we doen vooral een gedachteoefening in hoe u persoonlijke pijlers kunt formuleren en vervolgens met deze bril op de verkiezingsprogramma’s en later de verkiezingsdebatten kunt analyseren.

Coalitiepartij 1: GroenLinks
GroenLinks scoort (net als de PvdA) op alle Nieuwwij-thema’s hoog. Wij vermoeden dat het GroenLinks van Jesse Klaver, al dan niet geïnspireerd door Noord-Amerikaanse leiders, een kraakheldere spiegel heeft willen zijn voor de dominante neoliberale koers van de afgelopen jaren. Het partijprogramma ademt inclusie, zorg en duurzaamheid uit. Mooie quote uit het programma: “We erkennen diversiteit en bevorderen emancipatie.” Concrete voorstellen van deze partij zijn onder meer het strenger optreden tegen hate crimes en arbeidsdiscriminatie, afschaffing van sekseregistratie, het naleven van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, en Keti Koti wordt een nationale feestdag.

Formatie-tip: GroenLinks levert de Minister voor de Emancipatie & Participatie, en wordt ondersteund door een staatssecretaris van DENK.

Coalitiepartij 2: Partij van de Arbeid
Het is duidelijk dat de PvdA na de regeerperiode met de VVD de ideologische veren weer aan het opschudden is. De oplettende burger zal het PvdA-programma met enige scepsis lezen, na jaren van ideologische armoede en pijnlijk pragmatisme. De open, diverse en solidaire samenleving staan weer voorop in het PvdA-programma. Er wordt gesproken over wederkerige integratie, een cultuuromslag bij de politie om etnisch profileren tegen te gaan, en meer maatwerk bij de sollicitatieplicht. Wij vermoeden dat met de juiste partners de PvdA weer volledig kan gaan staan voor een samenleving waarin compassie, empathie en idealen kunnen bloeien.

Formatie-tip: De PvdA levert een Minister voor Cultuur & Maatschappelijke Ontwikkeling, met een staatssecretaris van de Partij voor de Dieren.

Coalitiepartij 3: DENK
Het mag wellicht wat pijnlijk zijn voor de oprichters van DENK om in een coalitie te stappen met de PvdA, maar uit het programma blijkt dat hun pad niet zover van de PvdA afwijkt als bijvoorbeeld de nieuwe wegen die ex-PvdA’ers Jacques Monasch bewandelt. DENK is scherper op racisme en islamofobie dan de PvdA, en zo gauw de onderlinge relaties hersteld zijn kunnen ze samenwerken aan een rechtvaardiger maatschappij. Maar DENK is meer dan alleen een minderhedenpartij, en zet ook behoorlijk in op onderwijs en een circulaire economie. De religieuze agenda en inspiratie ligt er helemaal niet dik bovenop, zoals wel bij de christelijke partijen het geval is. Gelijke kansen, digitale veiligheid, minder Brussel, en geen buitensporige verrijking van de top van het bedrijfsleven zijn enkele van de punten uit het programma.

Formatie-tip: DENK levert de Minister voor de Rechtvaardige Samenleving, en krijgt een staatssecretaris van de PvdA

Coalitiepartij 4: D66
D66 scoort erg goed op onderwijs en duurzaamheid, en gemiddeld op het vlak van samenleving en levensbeschouwing. De partij stond lange tijd voor toekomst, niet afkomst, maar laat dat nu enigszins los. En dat is mooi. Een kleurrijke samenleving heeft immers niets aan kleurenblindheid. De partij die zich doorgaans het radicale midden noemt, staat misschien ietwat aan de flanken van deze coalitie, maar met zulke partners kan de partij het eerste deel van haar sociaal liberale identiteit weer wat nieuw elan geven. D66 staat in haar programma pal voor beter (georganiseerd) onderwijs voor iedereen: hoogbegaafden, laaggeletterden, werkenden, academici, nieuwkomers. Maar ook ‘schone groei’ is een speerpunt, met maatregelen als fiscale vergroening, minder gaswinning en –verbruik en het stimuleren van duurzaam en sociaal ondernemen.

Formatie-tip: D66 levert de Minister voor Onderwijs, en krijgt een staatssecretaris van GroenLinks.

Coalitiepartij 5: Partij voor de Dieren
Zonder stevig fundament kun je niets bouwen, en misschien is dat wel de rol voor de Partij voor de Dieren in deze coalitie. Terwijl de lijst van deze partij weinig menselijke diversiteit bevat (wees gerust: ook geen biodiversiteit, er zitten geen vreemde vogels tussen), biedt de PvdD wel een programma dat gebaseerd is op een zeer holistische visie. De aarde en alles wat daar op groeit en bloeit staat centraal. In het partijprogramma geeft de PvdD aan dat ze niet aan ‘compromisme’ willen doen. Wellicht niet de beste opstelling voor een Nieuwwij-coalitie, maar wij denken dat Marianne Thieme en de haren goede zaken kunnen doen met de overige partners. De partij wil naast groene maatregelen ook zorg dragen voor vluchtelingen. Niet alleen door opvang, maar ook door het wegnemen van die oorzaken van vluchtgedrag, zoals conflicten en klimaatverandering. Daarnaast is de partij scherp op cybersecurity, privacy en het recht om te demonsteren.

Formatie-tip: voor de PvdD is het Ministerie voor Duurzame Innovatie, met daarbij een staatssecretaris van D66.

Mogelijke aanvulling op de coalitie: Artikel 1. Maar Sylvana Simons heeft op moment van schrijven nog geen partijprogramma.

TK2017 op Nieuwwij.nl
Genoeg voer voor discussie, lijkt ons. Hebben we terecht de PVV buiten de coalitie gelaten? Of de VVD? En vindt u het jammer dat de christelijke partijen het niet hebben gered? Wij zullen de komende weken met deze Nieuwwij-coalitie in gedachten verslag doen van de verkiezingscampagne en diverse mensen aan het woord laten. Niet altijd de politieke kopstukken, maar ook vooral de kleurrijke namen op de verkiezingslijsten. Gebruik de zoekfunctie op deze site met het zoekwoord TK2017 of check regelmatig de site voor updates. We zijn benieuwd naar uw mening!

—

U kunt de diverse verkiezingsprogramma’s downloaden via de websites van de politieke partijen.