Aan de start van de eerste grote bezuinigingsoperatie van de huidige economische crisis zijn tal van ambtelijke werkgroepen in het leven geroepen. Wat zij deden? Van buitenaf leken het vooral kaasschaafoperaties. Niet ingegeven vanuit waarden, maar vanuit de blik op cijfers: wat kost nu veel geld en hoe kunnen we de kosten reduceren?
Met een kleine groep mensen zijn we gestart met Verkenning Nieuw Nederland. Ons idee is simpel en geboren uit nieuwsgierigheid. In plaats van ‘doen we de dingen goed en hoe kan het voor minder?’ vragen we ons af ‘doen we de goede dingen en hoe kunnen we de goede dingen versterken?’ We zijn op zoek gegaan naar inspirerende mensen met inspirerende gedachten. Zij die met visie en creativiteit kosten weten om te zetten in waarden. We hebben ons tot doel gesteld initiatieven en voorbeelden van ‘anders kijken’ op tal van terreinen bij elkaar te brengen. We willen een ander geluid laten horen op bekende thema’s, zoals duurzaamheid, bestuurlijke ordening, onderwijs, infrastructuur, economische ontwikkeling en zorg.
Onze bevindingen? Het lijkt heel logisch om te investeren in zaken die waardevol zijn, maar in de praktijk blijkt dat daar nog veel winst te behalen valt. Zeker als het gaat om waardecreatie op de lange termijn. Door waarden centraal te stellen, kunnen we het financiële systeem weer gebruiken waar het voor is: het uitruilen en stimuleren van waardecreatie.
Het voert te ver om hier alle voorbeelden uit de verkenning aan te halen, maar een voorbeeld voor de liefhebbers van cijfers: Adrian de Groot laat in zijn essay zien dat pensioenfondsen zoveel vermogen beheren dat we de AEX in één dag kunnen vergroenen door mensen de mogelijkheid te geven om te kiezen voor een duurzaam pensioenfonds. Voldoende is dat een derde van de mensen die zegt duurzaamheid belangrijk te vinden, zijn pensioenfonds inzet voor een duurzaam fonds. Het doordenken waard, niet enkel als mogelijke oplossing, maar ook als startpunt voor nieuwe denkrichtingen. Want als zoveel geld in de pensioenfondsen zit om in één dag de gehele AEX te vergroenen, kunnen we pensioenfondsen dan niet mee laten investeren om de toekomst van gepensioneerden te verbeteren? Als jij de baas was over je eigen pensioen en je kunt kiezen om te investeren in sigaretten of in domotica in de gezondheidszorg, wat kies je dan? Met beide lijkt een goed financieel rendement haalbaar. Door te kiezen voor de investering in de domotica heb je daarbij ook nog kans dat je langer zelfstandig kunt blijven wonen als je gepensioneerd bent. De keuze lijkt niet zo moeilijk, toch kiest op dit moment bijvoorbeeld het pensioenfonds van huisartsen om te beleggen in de tabaksindustrie.
Door ideeën te bevragen, waarderen, combineren en te verspreiden, ontstaan nieuwe koppelingen. Zo bieden de essays van Verkenning Nieuw Nederland niet enkel nieuwe antwoorden, maar vooral inspirerende gedachten en aanknopingspunten om Nederland opnieuw uit te tekenen. De lege kaart in te vullen op basis van waarden. Verken mee op www.verkenningnieuwnederland.nl.
