In deze laatste aflevering van de serie kom ik tot een afronding van mijn overwegingen en waag ik me aan een voorspelling hoe het de nieuwe regering zal vergaan met daarin het PVV-smaldeel. De reden om te stoppen met de serie is tweeledig. In de eerste plaats heb ik deze serie gebaseerd op mijn eerdere werk over de PVV, zoals verwoord in mijn boeken De ideologie van de PVV. Het kwade goed en het goede kwaad (2012) en The Dutch Party for Freedom. An Analysis of Geert Wilders’ Thinking on Islam (2012). Ik merkte dat alles wat ik in de boeken genoteerd en geanalyseerd had betreffende het gedachtegoed van de PVV als het ware uitgeput raakte. Ik heb in de serie die standpunten en overwegingen die partijleider Wilders en partij-ideoloog Bosma ooit aan het papier hadden toevertrouwd en die ik geanalyseerd heb in beide boeken, ruim en breed gesproken in deze serie.
Daarnaast, en dat is punt twee, merk ik dat al de punten die ik heb besproken, nu ook veel voorkomen in de vaderlandse en buitenlandse pers. Het lijkt erop dat waar ik in 2012 over schreef inmiddels gemeengoed geworden is in de berichtgeving van de PVV-kritische pers. En dat doet me uiteraard veel deugd. De pers heeft weet van de zeer gebrekkige democratisch structuur van de PVV; ze weet van de nu meer dan ooit niet verborgen agenda van de PVV om Nederland, en ook het liefst heel Europa, islamvrij te maken en dus moslimvrij. Van de nauwe relaties die de PVV onderhoudt met gelijkgestemden in Europa als Marine le Pen van het Franse Rassemblement National en de Hongaarse premie Orbán van de Fideszpartij. Deze serie zal voorlopig online blijven staan, maar ze zal ook integraal gepubliceerd worden op mijn website en op mijn Academiapagina en dat zowel in het Nederlands, Engels, en later wellicht ook in het Frans en het Arabisch.
De nieuwe regering
Het debat van de regeringsverklaring op 3 en 4 juli leidde direct al tot een flinke aanvaring tussen de nieuwbakken premier Dick Schoof en PVV-leider Wilders, waarover ik in de vorige aflevering van dit blog rapporteerde. De premier identificeerde zich in zijn beschouwingen met de -latere Olympische kampioene- marathonloopster Sifan Hassan, van Ethiopische komaf, hij zei haar te beschouwen als iemand die bij de samenleving hoort. De premier acteert tot nu toe inclusief (‘iedereen hoort erbij’) en ik heb hem nog niet op een ‘exclusieve’ uitspraak weten te betrappen (‘wij versus zij’).
Verder worden de ministers van PVV-huize geconfronteerd met de dagelijkse praktijk van het bestuur. Minister Agema van gezondheid meldde dat ze weinig of niets kon doen om een ziekenhuis in Heerlen, in het zuiden van het land, open te houden terwijl ze indertijd als Kamerlid keer op keer ageerde dat ziekenhuizen niet gesloten mochten worden en dat de regering daartoe de nodige maatregelen moest nemen.
Minister Faber van Migratie en Asiel meldde aan de pers dat er sprake is van een ‘asielcrisis’ op grond waarvan dan de regering niet meer verplicht zou zijn asielzoekers op te vangen, dan wel te weigeren. De minister moest haar worden binnen een paar uur echter temperen.
Ik denk dat de PVV-ministers als het ware gevangen zitten in het web van de realiteit van het dagelijkse bestuur en geconfronteerd worden met de soms beperkte mogelijkheden die er bestuurlijk en financieel zijn om de PVV-agenda te realiseren. Daarnaast is de PVV een van de vier politieke partijen die in de regering zitten en vindt zij potentieel drie andere partijen tegenover zich. De PVV mag zich dan in het centrum van de macht bevinden, ze doet dat niet alleen.
De enige echte en ook machtige stoorzender is partijleider Geert Wilders die vanaf de zijlijn zijn nog steeds unverfroren populistische en racistische standpunten laat horen, met name op X. Een eenvoudige blik op zijn X-timeline leert de lezer dat hij in geen enkel opzicht minder fel is dan in het verleden.
De vraag is hoe het nu verder gaat. Ik denk dat dit kabinet op zich serieus probeert werk te maken van haar programma en dat we zullen zien dat de soep niet zo heet wordt gegeten als hij wordt opgediend. De PVV-ministers zijn gebonden aan het regeerprogramma en dat bestaat echt niet alleen uit pure PVV-standpunten. De premier, Dick Schoof, zal ‘inclusief’ blijven acteren, maar dat zal in de toekomst leiden tot een verdere verslechtering van de verhouding tussen hem en Geert Wilders.
Geen fysieke PVV-machtsbasis
PVV-leider Wilders zal ook geconfronteerd worden met het feit dat hij nooit de moeite heeft genomen om zijn partij meer structuur te geven. Geestverwante partijen als het Rassemblement National en Fidesz in Hongarije, beschikken over een uitgebreid partij-apparaat, over een partijbureau, over een jongerenafdeling, over een wetenschappelijk bureau. Dat heeft de PVV allemaal niet. De PVV is een partij waarvan Geert Wilders het enige menselijke lid is. Maar nu hij zich in het centrum van de macht bevindt zou dit de kans geweest zijn om meer invloed dan ooit te verwerven. Maar als je alleen maar beschikt over een telefoon (die nooit wordt beantwoord), een emailadres en een website, en geen beschikking hebt over menskracht en bovendien alles vrijwel alleen moet of wil doen, dan mis je een kans op macht op te bouwen. Maar wie weet, komt PVV-leider Wilders tot nadere inzichten en gaat hij toch bouwen. Maar het zal, denk ik, te laat zijn.
De toekomst van Nederland
Zo gaat Nederland een potentieel turbulente tijd tegemoet. Vanaf de zijlijn blijf ik het volgen en ik heb er alle vertrouwen in dat anderen dan ik de PVV en deze regering kritisch blijven volgen en ik hoop dat de schade die deze regering de samenleving kan toebrengen beperkt blijft. De tijd zal het leren.
