Overtuigde christenen en moslims in Nederland hebben meer met elkaar gemeen dan vaak wordt gedacht. Dit blijkt uit het proefschrift Kwetsbare vroomheid: het geloofsstreven van jonge moslims en christenen in Nederland (Precarious Piety: Pursuits of Faith among Young Muslims and Christians in the Netherlands) van antropoloog Daan Beekers. Hij promoveert op 1 juli aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Jonge moslims en christenen staan in een grotendeels seculiere cultuur voor vergelijkbare uitdagingen met betrekking tot hun dagelijkse geloofsbeleving. Beekers: ‘De jongeren kampen met twijfels doordat ze dagelijks worden geconfronteerd met studiegenoten of collega’s die niet of anders geloven. Daarnaast worstelen ze met de afleidingen van hun smartphones en populaire cultuur en hebben ze moeite het gebed in te passen in hun drukke dagelijkse leven.’ Maar juist die seculiere cultuur geeft ook een impuls aan de religieuze toewijding van deze jonge gelovigen. ‘De druk op hun geloof stimuleert hen om actief aan hun eigen vroomheid te blijven werken. Ook blijkt het gehaaste leven de rustgevende waarde van het gebed te verhogen.’
Dat er veel te weinig aandacht is voor deze overeenkomsten verklaart de onderzoeker door de gescheiden benadering van de groepen. ‘In academisch onderzoek worden moslims vooral bestudeerd in het licht van integratieproblematiek. Christenen worden eerder benaderd tegen de achtergrond van ontkerkelijking.’ Bovendien is het onderscheid tussen ‘allochtonen’ en ‘autochtonen’ leidend in het denken over deze groepen. Dit is onterecht, stelt Beekers. ‘Denk aan een stad als Rotterdam: veel moslimjongeren zijn geboren en getogen Rotterdammers, terwijl de christelijke studenten vaak in kleinere gemeenten of dorpen zijn opgegroeid. Voor de Rotterdamse christenen in het onderzoek bleek de confrontatie met de “wereldse” stad dan ook minstens even groot als voor de moslims.’
Beekers deed meer dan een jaar veldwerk onder soennitische moslims en protestantse christenen tussen de 18 en 28 jaar. Hij liep mee in onder andere moskeelessen en bijbelstudies en interviewde 48 jongeren, waaronder even veel mannen als vrouwen. Het promotieonderzoek werd gefinancierd uit de Vrije competitie van NWO en verricht aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de VU. Promotoren waren prof.dr. Birgit Meyer en prof.dr. Anton van Harskamp. Daan Beekers is nu werkzaam als postdoc aan het Departement Filosofie en Religiewetenschap van de Universiteit Utrecht. De promotie vindt plaats om 11.45 in de aula van de VU.
Bron: VU en NWO