Er zit mij naar aanleiding van de couppoging in Turkije, die ons allen heeft gechoqueerd, iets flink dwars. Wat mij steeds weer verbaast is dat de walgelijke daad tegen Turkije zonder enige terughoudendheid wordt toegerekend aan Fethullah Gülen en de door hem geïnspireerde Hizmet- of Gülen-beweging. Ze worden per definitie als schuldige aangewezen.
Door: Ahmet Kaya
Fethullah Gülen ontving in 2015 de Ghandi–prijs voor de vrede en werd in 2013 door TIME magazine uitgeroepen tot één van de meest invloedrijke mensen op de wereld vanwege het verspreiden van een boodschap van tolerantie. Een boodschap die hem wereldwijd vele duizenden bewonderaars heeft opgeleverd.
Dit geldt alleen in internationale verband, want binnen de Turkse grenzen worden zij sinds enkele maanden officieel gezien als terroristische organisatie. Deze nieuwe stap in de vervolging van de Hizmet–beweging, of ‘heksenjacht’ zoals Erdoğan het letterlijk noemde, leidde internationaal tot veel kritiek. Niet in de laatste plaats vanwege het feit dat de afgelopen 40 jaar Gülen en Hizmet zich actief hebben ingezet voor onderwijs, dialoog, vrede en wat wel niet meer. Ze zijn nooit veroordeeld of bekritiseerd vanwege gebruik, goedkeuring of het aanzetten tot geweld. Tot nu, want sinds de mislukte militaire staatsgreep van gisteren worden zij direct aangewezen als schuldige achter die staatsgreep. En dat is waar de schoen nog meer wringt.
Een oordeel over wie het brein achter de recente aanslag in Nice was liet op zich wachten. Pas dagen later werd helder dat ISIS de aanslag opeiste. Vergelijkbare aanslagen vonden plaats in Turkije, en ook dan werd er in eerste instantie gespeculeerd wie erachter kon zitten (PKK, YPG, IS of…?) en het duurde altijd even voordat de schuldige bekend was. Maar bij de coup werd door de Turkse premier en president direct Gülen en de Hizmet-beweging als schuldige aangewezen. Er werd gezegd: “zie je wel dat zij terroristen zijn?” Op hun beurt accepteren de vermeende schuldigen deze aantijgingen niet. Gülen niet, de Hizmet-beweging in Nederland, België en in de Verenigde Staten ook niet, om maar een paar landen te noemen. Zij verwerpen enigerlei betrokkenheid bij de coup.
Ik ben benieuwd wat de tijd zal leren. Ik ben benieuwd of eenduidig opgehelderd gaat worden wie achter de staatsgreep zat. Ook ben ik benieuwd naar de vervolgstappen die Erdoğan en de zijnen gaan ondernemen. Maar voor mij staat nu al vast: dit zaakje ruikt niet kies.
Ahmet Kaya (1988) werkt bij Platform INS, een stichting die zich inzet voor de kunst van het samenleven. Verder doet hij onderzoek naar meervoudige identiteiten en loyaliteiten bij Turkse Nederlanders.
Dit is nu het derde artikel in NieuwWij binnen 24 uur over de (pseudo)coup in Turkije in de nacht van vrijdag op zaterdag, geschreven door een in Nederland wonende man met Turkse wortels.
Dat zij MEEVIBREREN (ik gebruik dit omstreden woord met opzet opnieuw) met wat er in Turkije gebeurt goed. Al is het psychologisch niet zo volwassen om over een brug over de Rotterdamse Maas te lopen en in de fantasie op dat moment zich op de Bosporus Bridge te bevinden, zich verzettend tegen soldaten.
De openeningszin van Ahmet Kaya is merkwaardig, hij spreekt van “een walgelijke daad tegen Turkije”. Nee, ‘Turkije’ is een abstractie en bestaat niet, je zou moeten spreken van een daad IN Turkije (als geografische aanduiding)
Maar wat ik in deze drie artikelen niet begrijp is: wat willen jullie nu eigenlijk communiceren tegen de niet-Turkse lezers van NieuwWij, bv de Nederlanders met Nederlandse wortels? Natuurlijk, wij moeten en kunnen het erg vinden wat er gebeurd is en nog te gebeuren staat.
MAAR MOETEN WIJ OOK MEEVIBREREN ? Moeten wij een MENING hebben over bijvoorbeeld Gülen?
Nu, verrgeet het maar. Alleen namens mezelf zeg ik: hoe meer ik er over lees, des te minder begrijp ik er van. En dat ga ik zo houden. Tenzij mensen met Turkse wortels die in het Nederlands schrijven, de mensen met Nederlandse wortels proberen te informeren, rekening houdend met hun Nederlandse referentiekader. Dus hun Turkse emoties even vergetend.
Kan dat?
@Joop,
Nieuwwij.nl is een site die naar aanleiding van actuele thema’s diverse meningen in het spectrum een podium biedt. Dat je zoekende bent naar wat nu de waarheid is, is jouw persoonlijke zoektocht. Ik zal het alvast verklappen: elk thema, elke gebeurtenis kent meerdere facetten en invalshoeken. Je krijgt ze hier keurig op een presenteerblaadje aangeboden. Dus laat je vooral informeren over de diversiteit aan meningen en zoek er zelf je weg in. ‘Meevibreren’ moet je vooral doen als je dat uitkomt. En zo niet, ook goed. Maar verwacht geen hapklare waarheid zodat je ’s avonds rustig in bed kunt liggen.
Als je zegt dat “Mensen met Turkse wortels die in het Nederlands schrijven” rekening moeten houden met het ‘Nederlandse referentiekader’ is dat precies het probleem. Misschien is het wel eens goed om andere referentiekaders tot je te nemen. Stap eens uit die opgelegde of aangeleerde comfort-zone. En verbindt dan de verschillen via Nieuwwij.nl!
Nee Enis, zo werkt communicatie niet. De verschillen kunnen alleen verbonden worden als de referentiekaders verbonden worden, als bv mij een Turks referentiekader wordt aangeboden, rekening houdend met mijn (opgelegde of aangeleerde) beperktheid.
‘Een podium bieden’ is slechts een eerste stap en eigenlijk ook niet de meest interessante, het gaat om het van gedachten wisselen waarbij men niet langs elkaar heen moet praten. En teveel emoties (in dit geval Turkse emoties) belemmeren dat.
Hoe kan ik nou (ik citeer je) “andere referentiekaders tot me nemen” als ik daar geen touw aan kan vastknopen?
Ik begrijp de verbazing van Ahmet Kaya niet. Het is toch al jaren duidelijk dat Erdogan de macht naar zich toe trekt? Ik weet niet zo veel van de Gülen-beweging. Maar van wat ik er van begrijp laten zij zich inspireren door de mystieke islam. Deze staat haaks op het islamisme van Erdogan. De Gülen-beweging is dus een bedreiging voor Erdogan.
Het islamisme en het nationalisme waar Erdogan op leunt veroorzaakt vanzelf een gevoel van bedreiging jegens seculiere Turken, soefi’s enz. Omdat zowel islamisme als nationalisme polariserend van aard is. Door de Gülen-beweging aan te wijzen als bron van het kwaad tracht Erdogan de polarisering verder uit te breiden.
Wie tegen hem is, is vast een sympathisant van de Gülen-beweging! Er is een klein probleem, het gezicht van de Gülen-beweging zit in de VS. Nu wordt de VS geprovoceerd om een onschuldig man uit te leveren. Immers: hoe kan Erdogan zo snel al weten wie er achter zit?
Ik lees net dat Erdogan met grote haast de doodstraf gaat herinvoeren. Daarin zie ik twee signalen:
1. Aansluiting bij de EU kan hem geen bal schelen (afschaffing van de doodstraf is daarin een onverbiddelijke voorwaarde). Zo zal ook ‘bezorgdheid’ van de zijde van de EU (of de VS) over wie de werkelijke daders achter de staatsgreep zijn, hem geen bal kunnen schelen.
2. Erdogan wil de verdachten van de coup op de kortst mogelijke termijn het zwijgen opleggen. 120 andere veronderstelde coupplegers zijn al zonder enige vorm van proces gedood. Nog altijd is volstrekt onduidelijk wie de kopstukken achter de coup zijn. Die worden zorgvuldig buiten beeld gehouden.
Of Erdogan enige voorkennis had van de een op handen zijnde coup, is onbekend. En ja, zonder nader onderzoek is de hypothese van zijn betrokkenheid slechts speculatie. Maar ook de stelling dat Erdogan van niets wist, is speculatief. Een aanname; en of je daar achter staat wordt vooral bepaald door je politieke oriëntatie.
Hoe dan ook past het herinvoeren van de doodstraf in de lijn van Erdogans grage bruskeren van nader onderzoek naar de werkelijke daders. Immers: wie dood is, kan niet meer spreken.
Waarom moet ik nu toch aan Desi Bouterse denken?
Jullie vragen jullie zelf allemaal af hoe het kan zijn dat Erdogan gelijk de sxhuld geeft aan Gulen. Jullie moeten de afgelopen jaren eens goed analyseren maar ook de toekomst. Sinds 2009 is de breuk begonnen tussen de twee. Wat daar de ECHTE aanleiding naar is, is nog steeds niet bekend. Volgens Gulen aanhangers is Erdogan de gene die de turkse volk voorliegt, volgens Erdogan aanhangers is dat de Gulen beweging. Maar als ik van personen van de Gulen beweging hoor dat ze deze zomer niet naar Turkije mochten van hun Grote Broers en dan gebeurt er zo iets een maand later dan vind ik dat HEEL verdacht. De toekomst: 30 augustus zou er een legertop plaats vinden en daar zou Erdogan al die verdachte Gulen aanhangers opschonen dus dit was hun laatste wanhoopsdaad. Erdogan is al een paar jaar bezig met het opschonen dus het is helemaal niet raar dat hij gelijk gun de schuld geeft omdat niet de HELE leger achter deze coup poging zat maar een deel daarvan en dat is dus die deel die zou worden opgeschoond. ( dit is mijn interpretatie van deze gebeurtenissen)
Hoe recent en kwetsbaar is de welvaart van de trotse Turken? Veel mensen in Turkije weten nog van armoede, verscheurde families door raciale/etnische tegenstellingen, noodgedwongen gastarbeid en emigratie. Pas de laatste 20 jaar – onder Erdogan en AKP – gaat het hen economisch wat beter. Men is bang die voorspoed te verliezen door lieden die nauwkeurig toeschouwen hoe e.e.a. tot stand komt én is gekomen. M.a.w. Ethisch denken – religieus en rationeel/logisch zuiver op de graat proberen te zijn en dat ook van anderen verlangen – vormt daarom een bedreiging, m.n. voor de arbeidersklasse. Wie hoger op wil komen, moet nu eenmaal het een en ander door de vingers zien dat vanuit godsdienstige overwegingen of rationaliteit en humanitaire mensenrechten eigenlijk niet door de beugel zou moeten kunnen. Doe je dat niet, dan vergt dat geduld, uitstel van bevrediging van verlangens, en dus offers die menigeen niet wenst te brengen. Men tolereert daarom dus graag een dictatoriaal regiem, enige onderdrukking, wat corruptie, schending van mensenrechten (als het tegenstanders betreft) en gesjoemel en vriendjespolitiek. De religieus-politieke Gülen-beweging (én de middenklasse in politiek, rechterlijke macht en het leger!) legt met zijn ethisch denken en spreken de vinger op de zere plek: het ethisch tekort. Ze vormt daarmee een bedreiging voor vrede en welvaart, want is een last of sta in de weg voor de ambitieuze vader des vaderlands: mr. Erdogan. Deze president wil niet graag op de vingers gekeken worden omdat dit knaagt aan zijn ge-weten, nauwelijks overwonnen minderwaardigheidsgevoelen en zorgvuldig gekweekt imago als allesweter en alleskunner naast Allah. (Diep van binnen weet ook hij dat de werkelijkheid anders is!) Angst en trots van het laaggeschoolde volk dat brood en spelen wenst doet de rest. Op commando toont het zich als macho of held met een vlag in de knuist. De democratie in Turkije is daarmee niet veel meer dan legitimatie voor: het recht van de meerderheid, de sterkste die waarheid en deugd voor zichzelf opeist. Met Minority Rights, scheiding van religie en staat, en met de Waarheid (bijv. m.b.t. de Armeniërs) heeft men vanwege de kwetsbare welvaart voorlopig nog weinig op, helaas. Maar kan het anders als je de investeerders en de ratingbureaus tevreden moet houden? Je kunt tenslotte niet alles tegelijk perfect hebben tijdens de economische opbouw uit het niets. Waar gehakt wordt, daar vallen nu eenmaal spaanders. En waar geldt niet dat het hemd altijd nader is dan de rok? ‘Om vrij te zijn moet men het slechts willen zijn’, schreef in 1905 Gustav Landauer in zijn ‘Die Revolution’. Aardig bedacht, maar niet conform de realiteit. ‘Zijnswijze bepaalt zienswijze’, ook hier en nu, en in Turkije! Zie ook: “De vrijwillige slavernij” van Ëtienne de la Boëtie, Haarlem 1970. (Ned. vertaling van “Discours de la Servitude volontaire” uit 1577.)
De soldaten die de coup hebben gepleegd zijn allemaal herkend. Dat zij aanhangers van de laffe terrorist Gulen zijn is ook bekend. Er zijn zelfs foto’s van de coupplegers met Gulen en handgeschreven smeekbeden van Gulen gevonden die hij voor die soldaten had geschreven. En dan komen westerlingetjes en trieste Gulenistjes schaamteloos beweren dat Erdogan die coup heeft gepleegd. Met jullie valt geen dialoog te voeren. Jullie zijn zo onredelijk en zo onrechtvaardig als de pest. Maar zoals de zogenaamde “hizmet” beweging de Turkse hand beet die hem voedde, hoop ik dat Nederland ook goed gebeten gaat worden door die laffe honden van Gulen die het huichelende Nederland nu in bescherming neemt.