Laat ik, in tegenstelling tot de heer Bosman, eens beginnen met het positieve, om vervolgens af te sluiten met het kritische. Tina Turner begon haar Proud Mary immers ook altijd nice and easy, om vervolgens rough te eindigen. En dat viel doorgaans goed in de smaak.
Wat neem ik mee in 2018?
1. Groen & Kleurrijk Humanisme
Mijn levensbeschouwing bestaat uit drie componenten die elkaar versterken. De afgelopen jaren heb ik veel aandacht geschonken aan het kleurrijke aspect, wat betrekking heeft op het recht doen aan menselijke waardigheid en diversiteit. Het groene verwijst naar een duurzame leefstijl. Het humanistische duidt op een atheïstische, maar zelfbewuste levensbeschouwelijke en morele ontwikkeling. Het doet me deugd dat het Humanistisch Verbond, waar ik wel mee te maken heb maar geen lid van ben, meer aandacht gaat besteden aan duurzaamheid. Onlangs ben ik wel lid geworden van de internationale humanistische organisatie IHEU, die belangrijke campagnes voert, zoals voor levensbeschouwelijke vrijheid en tegen blasfemie-wetgeving. In 2018 wil ik eindelijk werk gaan maken van het verder uitschrijven van mijn visie op Groen & Kleurrijk Humanisme.
2. Muziek
Geen respectabel muziekblog zou mij vragen om een lijstje van beste albums van het jaar te maken. Dus neem ik hier de vrijheid om wat persoonlijke pareltjes onder de aandacht te brengen. Het was een jaar van oude muziek in nieuwe jasjes. Aretha Franklin bracht haar hits opnieuw uit, onder begeleiding van een orkest. Helaas zong zij haar partijen niet opnieuw in, dus dat album heb ik maar laten liggen. Geslaagder was het achtste live album van Barbra Streisand. Het lijkt alsof ze steeds meer lol heeft in haar spaarzame live optredens. Vanzelfsprekend hoor je op The Music…The Mem’ries…The Magic! haar perfectionisme terug, en toch klinkt het losser en spontaner dan haar eerdere werk. Van mij mag ze nog wel even doorgaan. Dit is voor Whitney Houston helaas niet meer mogelijk, maar I Wish You Love was een troostende plaat voor veel fans. De welbekende nummers van The Bodyguard soundtrack (dit jaar 25 jaar jong) hoor je hier in live en alternatieve versies. Hoogtepunten: Jesus Loves Me (A Capella) en de film en live versies van Run To You. Van George Michael, alweer bijna jaar geleden dat hij ons ontviel, kwam eindelijk zijn befaamde MTV Unplugged optreden uit. Mooi nieuw materiaal kwam van Björk (Utopia), India.Arie (Songversations: Medicine) en Anohni (Paradise). Optreden van het jaar was van een sublieme Gladys Knight op North Sea Jazz.
3. Luistervaardigheden
Mijn vriendin Wassila gaat de wereld over met haar mooie missie om dialoogvaardigheden aan de mens te brengen. Zelf heb ik het graag over verantwoordelijkheid van meningsuiting. Wat we allebei centraal stellen is de bereidheid en vaardigheid te luisteren naar de ander. Te vaak zien we dat standpunten onzorgvuldig worden gevormd, zonder dat we ons enigszins verdiept hebben. Of dat een leken-mening evenveel waarde wordt toegekend als een expertise (zie o.a. in het klimaatdebat). Wie we als autoriteit of expert erkennen, daar kunnen we natuurlijk in verschillen, maar de kwaliteit van expertise is soms toch wel eenvoudig te bepalen, en bescheidenheid op thema’s waar we eigenlijk geen verstand van hebben siert ons. Dus, laat het in 2018 aan de deskundigen om te bepalen wat racisme is, wat antisemitisme is, wat we kunnen zeggen over opwarming van de aarde. En laat het aan mensen zelf om te spreken over hun lusten en lasten. Als een persoon zegt: “genderneutrale taal zou mijn bestaan wat makkelijker maken”, dan is het heel eenvoudig om eerst te luisteren, dan te denken en dan pas mee te spreken. Dat werkt ook goed tegen de empathie (zie punt 1 in het volgende lijstje).
4. Nagellak
Een van de voordelen van mijn bestuurswerk bij politieke partij BIJ1 is dat we elkaar veel te vertellen hebben. Onze achterban is enorm divers, en onze ambitie is om onze leden en sympathisanten recht te doen. We willen van elkaar leren, en daarom organiseren we voor het bestuur en actieve leden met enige regelmaat kennissessies om met en van elkaar te leren. Zo kwamen we ook te spreken over mannelijkheid en vrouwelijkheid. Mede-bestuurslid Martijn Dekker staat bekend om zijn mooi gelakte nagels, en ik heb met hem en met BIJ1 afgesproken dat ik het ook eens zou gaan doen. In mijn 35-jarige bestaan heb ik, mede door druk van mijn omgeving, mezelf niet toegestaan wat meer te experimenteren met dit soort niet-traditionele uitingen. Tot nu toe heb ik het nog niet gedaan, maar in 2018 moet het toch echt eens gaan gebeuren. Kleursuggesties zijn welkom!
5. Rood
Over kleur gesproken. De #5 van Frank Bosman, wachtrijen waarderen, wil ik graag aanvullen met een ander mentaal pareltje: rood. En dan met name het rode verkeerslicht en Code Rood. Net als in wachtrijen dwingen deze alarmsignalen ons tot rust en alertheid. Het zijn ook een soort kalmeersignalen. Onlangs verhuisde ik naar Utrecht, en bewegende fietsen in deze stad laten zich typeren ergens tussen op hol geslagen Fidget Spinners (ik was ze alweer vergeten, Frank) en Nederlanders die van racisme beticht wordt. Ze bewegen hysterisch, rammelen van alle kanten, vaak zonder licht in het donker. Ik vind het een stressvolle ervaring, en ben altijd blij wanneer ik -enigszins meegesleurd door het moordende tempo- een rood licht zie verschijnen. Even op adem! En Code Rood, vooral bij sneeuw, werkt zo prachtig vertragend en verstillend. Voor het verkeer, maar ook in de rest van ons leven worden we weer even gedwongen even wat rustiger aan te doen. Heerlijk!
Wat mag weg in 2018?
1. Empathie
Een van de meest interessante analyses die ik dit jaar las kwam van Paul Bloom (Against Empathy) die stelt dat ondanks de mooie en waardevolle kanten van empathie, we meer hebben aan rationele compassie. Empathie hebben we vaak alleen voor mensen waarin we onszelf herkennen, en niet voor mensen die buiten die beperkte groep vallen. Waardoor het dus makkelijk wordt om ons over onrecht jegens die ander heen te zetten. Rationele compassie laat ons beredeneerd betrokken raken bij de ander, zonder dat we noodzakelijkerwijs een emotionele band voelen. En het is te oefenen, wat maakt dat het in potentie ontwikkeld kan worden door diegenen onder ons die met rationele vermogens gezegend zijn.
2. Regressief Rechts
Mijn tienerjaren speelden zich af in de jaren negentig, en er was waarschijnlijk geen decennium waarin vooruitgang zo vanzelfsprekend leek voor jongeren zoals ik. Veel van wat er bevochten is staat onder druk. Kleine groepjes religieuze fundamentalisten, en grotere groepen die ik ‘Regressief Rechts’ noem (tevens mijn naam voor de kabinetten-Rutte). PVV, FvD, Voorpost, Erkenbrand, Pegida, the fascist & the furious van Dokkum, VVD, CDA en andere groeperingen zijn er duidelijk niet op gericht van Nederland een samenleving te maken waarin iedereen kan floreren.
En ik vraag me steeds weer af: hoe kan dit, na decennia van indringend geschiedenisonderwijs over WOII, toch gebeuren? Na de successen van de vrouwen- en homobeweging zijn we er met zijn allen nog altijd niet in geslaagd een welwillend luisterend oor te bieden voor de emancipatiebewegingen van nu. Antisemitisme, racisme, seksisme, armoede, validisme, xenofobie: hoe meer we het aankaarten, hoe steviger de hakken in het zand gaan.
3. Kinderfeest
Het was al een beladen woord, maar nu kan ik het helemaal niet meer horen. Niet eerder in de geschiedenis van de Nederlandse taal heeft een lief woordje door conservatieve krachten haar onschuld zo verloren. Wie het woord in 2018 nog zonder spot gebruikt krijgt van mij onmiddellijk een block. Of we nu op Twitter zitten, of niet.
4. Koloniale houding
‘Wit Nederland’ wil nog altijd ongestraft en ongegeneerd de baas spelen. Over de culturele noodzaak van zwarte schmink zal ik het nu niet hebben. De Nederlandse behandeling van de inwoners van St. Maarten na orkaan Irma is beschamend en schandalig. “Nederland wil helpen, maar het is een gebaar onder voorwaarden.” aldus staatssecretaris Knops (CDA). Een gebaar? Je mag van het rijkste land in het koninkrijk toch wel meer dan een gebaar verwachten. En door de voorwaarden zo nadrukkelijk op de voorgrond te plaatsen werd wel duidelijk waar het hart echt naar uitging. Het waren vooral de taal en de voorwaardelijkheid die zo staken. Evenzeer schandalig was de manier waarop politie en OM zich hebben opgesteld in de zaak Mitch Henriquez. Vanaf het eerste moment is er gelogen, verdraaid, achtergehouden en gemanipuleerd. De zorgen van de familie, van sympathisanten en Arubaanse volksvertegenwoordigers bleken terecht. Donderdag volgt de uitspraak in de zaak tegen de geanonimiseerde agenten.
5. Lijstjes
Ze komen steeds vaker en steeds vroeger. En wie zit er nu eigenlijk echt op te wachten? Alle goeds voor het nieuwe jaar!
