Patriot viert vakantie in Nederland

“In maart 2009 vroeg Frank Heemskerk, toen staatssecretaris van Economische Zaken, de Nederlandse burgers om eens een vakantie in eigen land te boeken. De volle omvang van de financiële crisis begon net duidelijk te worden. En volgens Heemskerk moesten Nederlanders elkaar steunen door hun geld in eigen land bij eigen mensen uit te geven. Patriottisme noemde hij dat.
Vakantie is politiek. Eerst de onderhandelingen over de medereizigers. Wie mag en wie moet er mee? Wie bepaalt het reisdoel? Dan de politieke dimensies van de bestemming. Liever een groene vakantie in een eco-resort? Liever niet naar een fout land? En soms wordt de reisbestemming dan ook nog eens door anderen tot een politieke keuze gemaakt. Een vakantie in Nederland als patriottische daad. Afreizen naar Marokko als een gebrek aan solidariteit met Nederland.
Nora Asrami schreef twee weken geleden al dat Marokkaanse immigranten die vakantie vieren in hun oude moederland vooral aanstootgevend zijn voor mensen die integratie zien als Heemskerk-patriottisme. Binnen zo’n idee van integratie gaat solidariteit met het eigen land boven alles. Ik heb twee bezwaren tegen dat idee. Heemskerk-patriottisme laat geen ruimte voor de mogelijkheid dat mensen zich pas vrij voelen als ze verschillende loyaliteiten met elkaar kunnen combineren. Bovendien lijkt Nederlander-zijn vooral te bestaan uit het ontduiken van dat Heemskerk-patriottisme. Kijk maar naar de lange rijen op Schiphol deze dagen. Ook al is er politieke druk, gelukkig is de vakantiebestemming voor alle Nederlanders nog steeds een privébeslissing.
Maar geldt hetzelfde ook voor de aankoop van een vakantiehuis? Daphne verwees er al naar in een commentaar op de blog van Nora: in 2009 bekritiseerde minister van Integratie Eberhard van der Laan nieuwkomers die geld opzij legden voor een vakantiehuis in het land van herkomst en daarom niet voldoende investeerden in hun bestaan in Nederland. Van der Laan onderstreepte dat hij burgers niet kon verbieden een huis in Turkije of Marokko te kopen, maar hij vond het wel een moreel kwalijke zaak dat mensen om die reden in Nederland in een te klein flatje bleven wonen waar hun kinderen onvoldoende ruimte hadden om te spelen en te studeren.
Het lijkt mij in veel gevallen prima samen te gaan: verlangen naar Marokko en je thuis voelen en investeren in de plek waar je in Nederland woont. Maar gezien de discussie over vakanties en vakantiehuizen is niet iedereen daarvan overtuigd. Er bestaat nogal wat wantrouwen over de mate waarin nieuwkomers betrokken zijn bij de Nederlandse samenleving. En dat wantrouwen verdwijnt niet zomaar. Een gedeelte van die betrokkenheid van nieuwkomers bij Nederland moet dan misschien maar bestaan uit het blijven uitleggen dat familiebezoek in het buitenland niet betekent dat je je niet thuis voelt in de polder. En de betrokkenheid van de Heemskerk-patriotten zal moeten inhouden dat je je serieus probeert in te denken dat verschillende loyaliteiten inderdaad te combineren zijn.
O, en ik kom graag een keer vakantiefoto’s kijken. Waar die dan ook gemaakt zijn.”