Door zo nadrukkelijk in te zetten op ramkoers doorbrak Mona Keijzer de ‘eenheid’ die het kabinet behoort uit te stralen in zo’n gevoelige kwestie als de coronapas. Daarmee zou het draagvlak worden ondermijnd. Dat is wat telkens terugkomt in de discussie over haar keuze om naar buiten te treden met haar afwijkende visie binnen het kabinet. Maar als er zo rigide moet worden omgesprongen met kritiek op een beleid, is er dan überhaupt nog wel sprake van draagvlak?

Draagvlak?

Voor de goede orde, mijn geliefde en ik zijn beiden gevaccineerd, zonder het minste bezwaar. Als 70-plussers en ik zelf als patiënt met een flink dossier behoren we immers tot de kwetsbare groep. Wij zijn dus blij dat er een vaccin gevonden is. Maar dat wil niet zeggen dat wij ons willen laten annexeren als ‘draagvlak’ voor het hele beleid. We stemmen bijvoorbeeld zeker niet in met de verregaande druk die er nu wordt uitgeoefend om je te laten vaccineren. De coronapas tast de privacy aan en voert ons in een op angst gebaseerde en bepaald niet ongevaarlijke controlesamenleving.

Ik denk dat dit voor veel mensen geldt die braaf doen wat er gevraagd wordt. Ze zien er voor zichzelf de redelijkheid van in om zich te laten vaccineren maar daarmee spreken zij zich nog niet uit voor het volledige beleid. Als er al sprake is van draagvlak, dan is het veel smaller dan dit kabinet wil doen geloven. Gevolg is dat alle interne twijfel het zwijgen moet worden opgelegd en er rigide wordt omgesprongen met kritische geluiden. Dus meteen grove maatregelen als een Mona Keijzer zich roert.

Zwaktebod

Natuurlijk ken ik de aloude afweging dat het kabinet geacht wordt met één mond te spreken. Die regel wordt alom van stal gehaald. Maar wat is dat voor zwaktebod? Als een bestuurlijk orgaan zijn interne twijfel niet durft bloot te geven, dan is dat het begin van misleiding en repressie. Je zet de goegemeente op het verkeerde spoor door een vals beeld te creëren, het beeld namelijk alsof het beleid gebaseerd is op een unaniem genomen besluit en dus niet aan twijfel onderhevig zou zijn. De tegenstanders ervan in de samenleving snoer je daarmee de mond, zodat er geen eerlijke discussie meer mogelijk is. Het duidt natuurlijk ook nog eens op eigen onzekerheid.

Je dwingt als gezaghebbende meer gezag af door eerlijk de interne twijfels toe te geven dan door die dood te zwijgen en net te doen of ze niet bestaan.

Bijl aan de wortel

Toegegeven, het is niet de meest charmante methode van Keijzer om op de dag van de invoering van de coronapas met zo’n interview de boel onderuit te schoffelen, maar ik kan mij tegelijk zeer goed inleven in de al anderhalf jaar opgekropte frustratie en behoefte om het er nu maar eens uit te gooien. Omdat ze, zoals ze zelf zegt, wil laten zien dat ook redelijke, goedopgeleide mensen zoals zijzelf, dus niet van een of andere extreme vleugel, kritiek kunnen hebben op deze maatregelen. Zij noemt de coronapas disproportioneel: “Mensen bang maken voor elkaar door nu weer op allerlei plekken toegangsbewijzen te vragen, is voor mij de bijl aan de wortel van de samenleving.”

De criticasters van het coronabeleid, met name zij die hun twijfels hebben bij vaccinatie, zijn zo langzamerhand wel genoeg gedehumaniseerd. Wat dat betreft verwijs ik ook graag naar het gedegen artikel van hoogleraar Ronald Meester op Linkedin: Hamers slaan niet het virus maar wel mensen stuk.

Ook Meester verzet zich tegen het uitsluiten van niet-gevaccineerden van sociale voorzieningen, zoals onderwijs, horeca en festivals. Ook bekritiseert hij de simplistische tegenstelling die gecreëerd wordt tussen asociale gekkies, wappies of complotdenkers en de zogenaamde rationele, sociale en menslievende medemens:

“In de psychologie noemen we dit karaktermoord. Door de suggestie dat iemands morele kompas of cognitieve vermogens niet in orde zijn, hoef je ook niet meer naar diens argumenten te luisteren. […] De ander is dan geen buurman meer of collega meer, geen vrouw meer die je ’s avonds een zoen geeft en geen ouder meer waar je je zorgen om maakt. De ander is een wappie geworden. Een hersenloze, gevaarlijke gek, of een fascist misschien wel. Iemand waar we bang voor en boos op zijn. Iemand die ons gevoel van veiligheid bedreigt. Iemand die weg moet.

[…]

Wij kennen zelf nauwelijks complotdenkers of antivaxers, maar inmiddels privé en professioneel een groot aantal medisch specialisten, academici, (jeugd)psychologen, traumaspecialisten en ondernemers die zichzelf en hun kinderen niet laten vaccineren. […] Mensen die vragen stellen die wij van belang achten en die zich zorgen maken. Hoe willen we omgaan met de aarde? Is het wel ethisch om kinderen te vaccineren, die immers van het virus weinig te vrezen hebben. […] Roepen dat mensen met deze vragen asociaal, egoïstisch en dom zijn (zoals inmiddels ook onze politici doen) is op persoonlijk niveau kwetsend, op maatschappelijk niveau onverantwoord en vanuit het perspectief van crisismanagement allerminst helpend.”

Dit kabinet heeft zich weer eens laten kennen in zijn innerlijke onzekerheid en rigiditeit. Zo is het wel genoeg, Mark.

WIM JANSEN DSC00988 uitsnede

Wim Jansen

Theoloog, schrijver en dichter

Tot zijn emeritaat in 2015 was Wim Jansen (1950) predikant van Vrijzinnig Delft en de Vrijzinnige Koorkerkgemeenschap in Middelburg. En hij …
Profiel-pagina
Al 6 reacties — praat mee.