Waarom doet u mee met de 24-uurs Keti Koti dialoog-estafette?
Omdat het belangrijk is met elkaar in dialoog te zijn en te blijven. Dat maakt dat je werkelijk kan samenleven met elkaar in begrip, en niet naast elkaar of zelfs langs elkaar heen. Het belangrijkste bij een dialoog is voor mij luisteren. En echt luisteren is niet hetzelfde als 5 minuten je mond dicht houden. Daarnaast is empathie ook een heel belangrijk ingrediënt van een echte dialoog.
Hoe vindt u dat we omgaan met ons slavernijverleden?
Men weet over het algemeen te weinig over deze zwarte bladzijde in de geschiedenis. Meer kennis en bewustzijn zou betrokkenheid kunnen creëren. Werkelijke erkenning van dit deel van de geschiedenis zou zelfs kunnen leiden tot een Nederland waarin werkelijk wordt samengeleefd.
Wat moet er gebeuren om ook in dit verband te komen tot een ‘nieuw wij’ in Nederland?
Dat iedereen, maar vooral ook het beleid, werkt vanuit het principe van ontmoeten en denkt vanuit verbinden. Ontmoeten leidt tot kennis van elkaar en zo tot begrip en inzicht.
Zie ook de interviews met Lody van de Kamp, Joan de Windt, Ilco van der Linde en Andwele Dwight Illes over hun deelname aan de Keti Koti dialoog-estafette.
Samenleven betekent veel dingen met rust te laten, ze vergeven en vergeven, dit in de wetenschap dat de tijd zó alle wonden kan helen. Wat slavernij betreft, kan dan Mathurins wens ´Meer kennis en bewustzijn´ erover te verspreiden fataal zijn. Het kweekt maatschappelijke onrust, verscherpt sociale tegenstellingen en werkt het ontstaan van een moderne claimcultuur in de hand.
Verder het probleem wáár met de geschiedenis van de slavernij te beginnen. Slavernij kwam (en komt) mondiaal voor. De Romeinen hielden slaven, de door ons zo bewonderde Grieken deden eraan, de Kwakiutl van Canada hadden slaven, Afrikanen hielden slaven die ze aan Europeanen doorverkochten, de Arabieren waren beruchte slavenhalers; die gingen zélf op jacht.
Om toch ook wat aan de Keti Koti dialoog bij te dragen, verstrek ik hieronder wat historische informatie die als ondergrond kan dienen voor een bezonnen discussie over slavernij.
Nederlandse ondernemers gingen in Afrika slaven kopen, door Afrikanen daar gemaakt. In 1833 werd op aandrang van het Westen, met Engeland voorop, in het Britse Imperium de slavernij buiten de wet gesteld. In de Franse gebieden gebeurde dat in 1848. De reactie van Afrikaanse zijde was en blijft opmerkelijk. Stamhoofden uit Gambia, de Congo, Dahomey en andere Afrikaanse naties stuurden delegaties naar Londen en Parijs om krachtig tegen de afschaffing van de slavernij te protesteren. Die abolitie kwam hen niet goed uit. Mohammed Mbodj schreef: ‘Afrikanen voelden dat de regels van hun traditioneel leven ter discussie werden gesteld door initiatieven die de bases van hun samenleving ontwrichtte’.
Koning Gezo † 1858 van Dahomey zou AD 1840 hebben gezegd: ‘The slave trade has been the ruling principle of my people. It is the source of their glory and wealth. Their songs celebrate their victories and the mother lulls the child to sleep with notes of triumph over an enemy reduced to slavery. Can I, by signing ……. a treaty, change the senti¬ments of a whole people?’
In 1920 wordt door interventie van de Volkenbond een slavenhandel in Liberia uitgeschakeld: de ‘Fernando Po affaire’. De Liberiaanse elite had er een schuldige hand in gehad. De Liberiaanse president Charles King moest aftreden en ook de latere president Tubman was er zijdelings bij betrokken, negatief. En dan te bedenken dat die handelaars in slaven nakomelingen waren van Afrikanen, zelf als slaven naar de USA getransporteerd (Doe, C. & Posthumus, B., p. 58)5.23a.
Slavernij is afschuwelijk, was universeel en is door het Westen alleen afgeschaft en, voor alle duidelijkheid, niet door Afrika of de Islam. In ten minste enige Afrikaanse landen komt het verschijnsel nog of weer voor.
PS. In juli 2007 vernam ik uit wat mij een betrouwbare voorkwam dat tegen het einde van de Surinaamse slavernij periode zo’n 40% van de slavenhouders zwarten waren. (uit het hoofd geciteerd).
En natuurlijk, na een persoonlijk verhaal, een reactie die negatieve emoties vooral moet weg relativeren.
Altijd weer proberen onder de verantwoordelijkheid uit te komen door vooral de zwarte betrokkenheid bij de slavenhandel te benadrukken.
En door te verwijzen naar alle andere volkeren en naties die óók slaven hadden.
“Ja maar zij deden het ook” maakt niemand minder schuldig, neemt de schande niet weg, en is niets meer dan een bewijs dat je de pijn en het verdriet van een ander veel minder belangrijk vindt dan je eigen gemoedsrust.