Naeeda was het niet eens met het woord religiejournalistiek; volgens haar bestaat het helemaal niet. Vind jij dat het iets is?

“Ja, volgens mij kan het twee dingen zijn. Journalisten die gespecialiseerd zijn in religie en journalisten die vanuit hun eigen religieuze overtuiging duiding geven aan actualiteiten. Volgens mij kun je ook beide zijn, zolang je je maar bewust bent van wat je aan het doen bent en vanuit welk perspectief je iets benadert. Daarvoor moet je afstand kunnen nemen van je eigen standpunt en cultuur, om zo jezelf in staat te stellen verschillende petten op en af te zetten.
Of witte journalisten dat minder doen of slechter kunnen, dat weet ik niet, zo heb ik er nooit naar gekeken. Wel heeft Naeeda gelijk dat de redacties vol zitten met autochtonen en dat dit een beperking is. Niet omdat ze autochtoon zijn, maar omdat er dan weinig verscheidenheid is. En verscheidenheid is wel iets heel essentieels, zeker voor de journalistiek. Het stelt een redactie beter in staat om een gebeurtenis te duiden, omdat het de verschillende kanten ervan kan zien. Een gekleurde redactie zie ik dan ook alleen maar als winst. Daarbij, moet de journalistiek niet het volk dienen? Sinds wanneer is Nederland alleen maar wit?”

Wat maakt een religie-journalist goed?

“Als je jezelf zo wilt noemen, dan moet je in ieder geval kennis hebben van meerdere religies en niet bijvoorbeeld alleen maar heel veel weten van het christendom. Ik zie teveel gelovigen die bar weinig weten van een andere religie, gelovige journalisten vormen hier geen uitzondering op. Je moet de verschillende kleuren met elkaar kunnen vergelijken. Blauw krijgt zijn relevantie vanwege het bestaan van rood. Zo is het ook met de religies.”

Jij zult ook volop geframed worden; als hindoestaan, Indisch, Surinaams of allochtoon – terwijl je uiteindelijk gewoon in Nederland geboren bent. Stoort je dat?

“Nee, om de communicatie makkelijker te maken heb je die woorden nodig. Het typeert je. Het maakt duidelijk waar je het over hebt. Je maakt het jezelf heel moeilijk als je dergelijke begrippen niet meer wilt gebruiken. Zo is er bijvoorbeeld een hoog zelfmoordpercentage onder hindoestaanse meisjes. Als ik hen niet meer hindoestaans mag noemen, hoe noem ik hen dan? Daarom pleit ik ervoor om er niet moeilijk over te doen, maar om per situatie te kijken naar welke rol je vervult op dat moment en je zo te laten typeren. Keer het om en maak van je afkomst je kracht. Ja, ik ben een hindoe, maar dat hindert ons gesprek nu niet. Als je ervoor open staat dan heb ik je veel te vertellen en als je er niet voor open staat, ook goed; even goede vrienden.”

Hoe maak jij van je afkomst je kracht?

“Bij mijn werk voor OHM is dat natuurlijk heel makkelijk; daar ben ik echt de hindoe presentator. Bij RTV Rijnmond is mijn hindoeïstische afkomst helemaal niet relevant – dan komt mijn allochtoon zijn weer van pas, omdat ik daardoor de dingen vanaf de andere kant kan bekijken. Mijn kracht schuilt juist in het gegeven dat je mij op zoveel verschillende manieren kan typeren en dus in kan zetten: dat zijn de petten die ik op kan zetten, de invalshoeken waarmee ik naar de dingen kan kijken.”

Naast je journalistieke werk treed je op als cabaretier en acteur. Is dat omdat je je toekomst als journalist niet zeker bent?

“Nee, dat is gewoon een manier om de verhalen te vertellen die ik wil vertellen. Ik heb rechten gestudeerd en ben min of meer het journalistieke vak ingerold. Maar na jarenlange worsteling met het hindoeïsme en onderzoek ernaar, heb ik het gevoel dat ik nu echt wat te vertellen heb. Daarom heb ik het podium opgezocht. Je kunt op zoveel manieren verhalen vertellen. Als journalist kan dat ook ja, maar ik zou wel zo flexibel mogelijk proberen te zijn. Alles is ook afhankelijk van de behoeften van mensen. De OHM zal tot 2016 uitzenden. Wie weet wat ik daarna ga doen. Wellicht workshops geven, of misschien komt er een boek. We zien het wel! Hoe dan ook zal het verbonden blijven met het hindoeïsme, dat laat ik niet meer los.”

Wat heeft je geloof met je werk te maken?

“Bij de OHM, maar ook als cabaretier, wil ik mensen de rijkdom van het hindoeïsme meegeven. In Nederland krijg je heel veel vrijheid om je te uiten en ik vind dat hindoes hier nog te weinig gebruik van maken. Ook het OMH mag wat mij betreft trotser haar geloofsovertuiging uitdragen. Het hindoeïsme zit boordevol inspiratie om mensen vanuit allerlei achtergronden verder te helpen. Het staat helemaal in het teken van jezelf realiseren en wie wil dat nou niet? Niet voor niets is tachtig procent van wat er in de Happinez staat hindoeïstisch geënt, ook al wordt het zo niet geëxpliciteerd. Het gaat mij er niet om mensen te bekeren, zoiets is een hindoe totaal vreemd. Het gaat om zelfverwerkelijking, en of je dat nou met of zonder een god doet maakt in feite niets uit.”

Welke toekomst zie jij weggelegd voor een journalist gespecialiseerd in religie?

“Ik vind het idee van de journalist als bruggenbouwer, zoals Eric van den Berg dat beschreef, wel mooi. Tegelijkertijd moet je kritisch blijven en niet alleen maar het mooie laten zien. Elke journalist zou doordrongen moeten zijn van de verantwoordelijkheid die het beroep met zich meedraagt. De verantwoordelijkheid om de tendensen in de samenleving op een juiste manier te duiden. Wat hij of zij de wereld in slingert heeft effect op een grote groep mensen en hoe die mensen weer naar anderen kijken. Een journalist heeft dus een behoorlijke invloed, waarom dat dan niet inzetten ter verbinding van mensen? Dat kunnen we in dit land goed gebruiken. De journalist als bruggenbouwer laat een ander geluid horen, zet meer positief in en dat is wel eens goed voor de verandering, zeker als het gaat om religie.
Het nieuwe programma ‘Wie goed doet, goed ontmoet’ op SBS6 heeft ook een dergelijke positieve insteek. Het idee is dat een acteur iets doet waarmee hij of zij onwetende voorbijgangers in staat stelt te helpen. Wanneer iemand dat dan doet, dan krijgt diegene 100 euro. Alles wordt gefilmd met een verborgen camera. In de eerste aflevering (na 5 minuten) was er een vrouw met een fiets waarvan de ketting eraf lag. Twee mannen die net vol inspiratie uit de moskee kwamen hielpen haar en weigerden pertinent die 100 euro. De vrouw stopt het geld in het borstzakje van één van de mannen en fietst weg. Hij roept er nog achterna dat ze het dan aan een arm iemand zullen geven. Dat is toch prachtig?”

Je gaf al even aan dat het belangrijk is om flexibel te zijn als journalist. De omgeving verandert snel, media ook. Hoe ben jij zelf bezig met nieuwe media?

“Ik maak actief gebruik van social media om zo de achterban te betrekken, ook bij de productie van programma’s. Het is een goede manier om te weten wat er leeft. Tegelijkertijd heb ik het idee dat ik nog wel achter de feiten aanloop. De ontwikkelingen gaan zo hard, het is moeilijk om daar net zo hard in mee te gaan. De mogelijkheden lijken eindeloos, tegelijkertijd zijn er genoeg journalistieke experimenten die op niets uitlopen. Maar dat het internet veel te bieden heeft, ook op het gebied van gemeenschapsvorming, dat moge duidelijk zijn.”

Elze Riemer (27) is masterstudent Media en Religie aan de Vrije Universiteit. Vanaf begin februari tot eind mei 2014 zal zij zich tijdens haar stage bij Nieuwwij.nl bezighouden met de vraag: is er toekomst voor religiejournalisten? Het is een relevante vraag, waarop het antwoord alles behalve eenduidig is.

elzer

Elze Riemer

Godsdienstwetenschapper en Journalist

Elze Riemer is freelance journalist voor verschillende media op het vlak van zingeving en religie. Haar specialiteit is het verdiepende …
Profiel-pagina
Nog geen reactie — begin het gesprek.