Laten we een stap verder zetten. Zijn we dan ook niet onopgeefbaar verbonden met de christenen onder de Palestijnen? Als het waar is wat de apostel Paulus zegt over Abraham, dat hij vader is van alle gelovigen, zijn dan niet de christenen net zozeer verbonden met de moslims? En wat bedoelen we eigenlijk met ‘onopgeefbaar’? Kunnen we het met het oog op de gerechtigheid ons permitteren ons niet te verbinden of niet verbonden te verklaren met ieder mens, met iedere groep, met elk volk van welke traditie of religie dan ook, die het slachtoffer wordt van onmenselijkheid?
Paulus geeft een beeld van de stam (jodendom) en de loot (christendom). Hij kon nog niet weten van nóg een loot, anders zou hij het genoemd hebben: die van de islam. Natuurlijk, het christendom komt voort uit het jodendom en het allereerste wat van Jezus van Nazareth gezegd moet worden is dat hij een jood was, zoon van Israël. Niets van de christelijke traditie is te begrijpen zonder de joodse wortels. In die zin, zeker, onopgeefbaar verbonden. Maar, zeggen wij erbij, op dezelfde wijze is niets van de islam te begrijpen zonder de joodse én christelijke wortels van de leer van Mohammed en de taal van de Koran te erkennen. In de traditie van Abraham, de geroepene door de Ene, zijn joden, christenen en moslims onlosmakelijk en onopgeefbaar met elkaar verbonden.
Dan de praktijk. De christelijke verbondenheid met Israël is vaak eenzijdig, ingegeven door de trauma’s van de Tweede Wereldoorlog. De joodse verbondenheid met de islam wordt vanwege het doorgaande Israël-Palestina conflict niet zelden als conflict met de Arabische, dus islamitische, wereld gezien. De islamitische verbondenheid met het joden- en christendom is veelal gericht op een islamitische ‘correctie’ van vermeende dwalingen van beide oudere tradities. Internationale ontwikkelingen zetten de banden verder op scherp. Recente bombardementen op Gaza en de opmars van het radicale IS hebben hun uitwerking op de verhoudingen tussen bevolkingsgroepen in Nederland niet gemist. De relaties tussen de godsdiensten verdienen beter en zijn het waard om gehonoreerd te worden.
De onrustbarende ontwikkelingen vragen daarom om een nieuwe invulling van ‘verbondenheid’. We weten van de geopolitieke belangen, die niet zelden samenvallen met de macro-economie van de wereldwijde energiebehoefte. Maar wanneer internationale spanningen op theologisch niveau geproblematiseerd worden, dient ook daar de oplossing vandaan te komen. De godsdiensten, de gelovigen, hebben dus huiswerk van formaat te verrichten. Zij dienen opnieuw de bronnen van vrede, liefde en barmhartigheid op te diepen – kernwoorden van elk godsgeloof. Deze woorden vormen een religieuze identiteit, die diep verankerd is in heilige boeken, tradities en religieuze taal. De godsdiensten dienen daarom uit te stijgen boven het gegroeide religieuze wantrouwen ten opzichte van elkaar. Een wantrouwen, dat gevoed wordt door theologische waarheidsclaims waarin andere godsdiensten, andersgelovigen, en uiteindelijk andere volkeren, uitgesloten worden.
Wie vervolgens met de moed van de hoop werkelijk naar de ander leert te luisteren, ontdekt in de bronnen en de taal van de ander precies hetzelfde als die uit de eigen traditie. Met dat besef kunnen we elkaars bestaansrecht erkennen en landen en heilige steden delen. Dan kunnen we elke gelovige en elke godsdienst een eigen weg naar God gunnen. Er is geen alternatief. Anders ligt een eeuwigdurende vijandschap met alle mogelijke gevolgen van dien in het verschiet. Het geloof terzijde schuiven, zoals sommige seculieren bepleiten als oplossing, heeft geen enkel realiteitsgehalte. De acceptatie van de theologisch-historische verbondenheid is het noodzakelijke begin om het avontuur van de werkelijke ontmoeting aan te durven, of we het leuk vinden of niet.
De tragiek van de voortdurende spanningen rond Israël en de Palestijnen, tussen het ‘christelijke’ westen en grote delen van de islamitische wereld en die van de dramatische ontwikkelingen binnen de islamitische wereld, ligt in de ontkenning. Nu door de een, dan weer door de ander, of door alle drie tegelijk. De ontkenning dat we onlosmakelijk en dus onopgeefbaar met elkaar verbonden zijn. Alle drie de godsdiensten hebben de heilige opdracht die verbondenheid te erkennen en verder uit te werken, via de theologie, de politiek, het onderwijs, op de werkvloer tot en met de ontmoetingen op straat, zodat nieuwe generaties een veilige toekomst hebben. Niets minder dan de wereldvrede is immers in het geding.
Hmmm, dit blijft een vreemde constructie. Want nu sluit je andere religies weer uit. En de verbondenheid tussen jodendom en christendom is gewoon duidelijk, die met de islam is kunstmatig.
“Anders ligt een eeuwigdurende vijandschap met alle mogelijke gevolgen van dien in het verschiet.” Die vijandschap is ruim aanwezig, of het eeuwigdurend is, is aan ons. We kunnen er vandaag een eind aan maken. Door ons onopgeefbaar met elkaar verbonden te weten, onopgeefbaar verbonden met ieder mens.
De drie godsdiensten van Abraham broederlijk samen in bovenstaand stukje. Ergens lezen we toch een subtiel verwijt aan de Islam ( correctie van Christendom) maar het probleem is helemaal en uitsluitend dat deze godsdiensten geen “level playing field” vormen zoals het tegenwoordig heet.
Ga maar na. De Islam neigt meer naar een politieke ideologie en zowel Jodendom als Islam recruteren hun mannelijke leden door middel van een besnijdenis. Maatschappelijk bestaat hier grote weerstand tegen maar tot nu toe prevaleert de vrijheid van godsdienst boven het grondrecht van lichamelijke integriteit. Meer zal ik er niet van zeggen.
De Koran zou een verbeterde versie zijn van de Bijbel (laatste zegel) en schept zo een hierarchie tussen godsdiensten. Spijtig inderdaad.
Overigens speelt hier ook verongelijktheid mee. De omgeving van Mohammed vatte zijn openbaringen aanvankelijk op als “oude koek”.
Maar de vooornaamste reden dat met name de Islam bij de dialoog tussen de godsdiensten, andere spelregels hanteert, is de omstandigheid dat een wetenschappelijke tekstkritische editie van de Koran ontbreekt. Over dit pijnlijke gemis is meer dan voldoende gepubliceerd en ook over het feit dat kritische islamwetenschappers onder pseudoniem moeten publiceren. In de dialoog tussen de drie geloven zou dit gemis de hoogste prioriteit verdienen
*VREDE TUSSEN ISRAEL EN ZIJN BUREN.
Is dat niet dat in God/Allah gelovige mensen met
elkaar bidden in plaats van de hersenen in
timmeren zoals dat weer volop gebeurt in het
het Israelisch-Palestijns conflict?
Wat is dan in vredesnaam een heilig land voor
joden, christenen en moslims?
Is het dan niet zinniger om samen te bidden
In plaats van elkaar bestoken met wapens,
historische, politieke, theologische
argumenten onder het motto:
De Eeuwige wil het
God wil het
Allah wil het
Hoe zou het Middenoosten er uit zien wanneer
Joden, christenenen en moslims samen het volgende zouden bidden:
Moge de Eeuwige, God, Allah ons allen zegenen en behoeden
en mogen wij elkaar zegenen en behoeden;
Moge de Eeuwige, God, Allah ons Zijn gelaat toewenden en
genadig zijn en mogen wij ons gelaat elkaar toewenden en tot
genade zijn;
Moge de Eeuwige, God, Allah, Zijn oog op ons gericht houden en
vrede naderbij brengen en mogen wij onze ogen op elkaar gericht
houden en tot vrede zijn.
Moge de Eeuwige, God, Allah dit land zegenen en behoeden
en mogen wij gezamenlijk dit land zegenen en behoeden;
Moge de Eeuwige, God, Allah Zijn gelaat dit land toewenden
en genadig zijn en mogen wij gezamenlijk ons gelaat dit land
toewenden en genadig zijn;
Moge de Eeuwige, God, Allah Zijn oog gericht houden en onze
Harten verblijden opdat wij er vrede mogen stichten.
Misschien kan onze novelle, waar dit gebed in staat , u van dienst zijn:
De Staat Palestina uitgeroepen 14 mei 2028
Binjamin Shalom en Mohammed Salaam
Uitgeverij Gopher, Amsterdam http://www.gopher.nl
ISBN 9789051796698
De royalty’s worden overgemaakt aan Neve Shalom /Wahat al-Salaam.
Een dorp waar joden, christenen en moslims bewust samen wonen.
Inmiddels is deze novelle ook in het Engels uitgegeven:
The State of Palestine Proclaimed Mai 14th 2028
Binjamin Shalom, Mohammed Salaam
Uitgeverij united-p.c http://www.united-pc.eu
ISBN 9783854385875
Laten we nog een stap verder zetten. Als mensheid zijn wij van oudsher onlosmakelijk en onopgeefbaar met elkaar verbonden. In wezen zijn wij immers allemaal familie van elkaar! Met als consequentie dat de daarbij horende universele familieorde de plaats- en tijdgebonden religieuze en ideologische ordes overstijgt. De vraag is alleen hoe wij die universele familieorde, die in de loop der tijd religieus en ideologisch is ondergesneeuwd, weer in het vizier kunnen krijgen. Het antwoord daarop ligt besloten in het feit dat jodendom, christendom en islam (gelijk socialisme en liberalisme) nevenschikkend zijn en met elkaar ondergeschikt zijn aan de universele familieorde. Om deze tot zijn recht te laten komen zullen allereerst onze geestelijke leiders hun diverse waarheidsclaims moeten laten varen en de handen ineen moeten slaan. Een geestelijke verbroederingsactie die automatisch de weg baant voor een dito actie van onze wereldlijke leiders.
Het gebouw van de VN in New York lijkt mij ‘dé’ plek om gestalte te geven aan die broodnodige geestelijke en wereldlijke verbroedering. Met als uiteindelijk resultaat de creatie van een wereldbeleid onder VN-vlag, waarmee recht wordt gedaan aan allerhande profetieën van religieuze en ideologische snit.
Goed om die exclusieve joods-christelijke traditie te helpen openbreken. Dit artikel in de kerkorde van de PKN heeft ondanks de goede bedoelingen geleid tot een verwrongen ideologie in plaats van kritische theologie. Het zou al veel helpen als de PKN een duidelijk uitgesproken verschil zou maken tussen politieke verbondenheid met de staat Israël en de morele verbondenheid met het profetische Jodendom. Ik pleitte daar een paar weken geleden ook voor: https://www.nieuwwij.nl/verdieping/wanneer-luistert-israel-eindelijk-naar-zijn-profeten/
Een sympathiek betoog. Wat ik als overtuigd ongelovige hier mis, is de m.i. hoogst problematische aard van ‘de joods-christelijke culuur’. De gewelddadige verovering in de 16e eeuwvan ‘Zuid-Amerika’ door het Spaanse katholicisme, die gepaard is gegaan met genocide, de verovering en kolonisatie van Noord- Amerika in de 18e en 19e eeuw, het al te vaak racistische Europese kolonialisme van de 19e eeuw, de 1e en 2e Wereldoorlog en alles wat daar mee samenhangt, het is alles tenminste ‘afgezegend’ door de instituties van ‘het geloof’. Het gaat weliswaar (veel) te ver daarvoor alleen ‘de cultuur’ aansprakelijk te stellen, laat staan ‘de religie’, maar vanuit ‘het geloof’ is toch maar sporadisch verzet geweest tegen al deze ‘verschijnselen’ en maar al te vaak sanctionering, van harte, en enthousiaste steun.