Alaeddine Touhami is een spiritueel mens. Uit zijn woorden blijkt dat hij diepgelovig is. Zo begint hij ons gesprek met “Bismillah”, in de naam van Allah, en hij spreekt veel over “ihsan”, volmaakte goedheid. Touhami is in 1994 geboren in Al-Hoceima, Marokko, en studeert momenteel Psychologie aan de Vrije Universiteit. Daarnaast is hij voorzitter van AISA-NGO en het daaraan gelieerde Huis van Vrede. Daarover zegt hij: “Wij zetten ons in voor een cultuur van vrede, door in te zetten op educatie, dialoog, kunst, spiritualiteit en wetenschap.”
Tijdens mijn vakantieperiodes in Turkije was ik erg bewust van mijn dubbele nationaliteit. De ene keer was het een belemmering, de andere keer een verrijking. Hoe was dat bij jou?
“Ik ben blij dat ik kan putten uit twee culturen. Voor mij is dat als kind een verrijking geweest. Ik heb een traditionele opvoeding genoten in de zawiya. Met van kinds af aan, de madrassa met Koran, poëzie, mystieke zang en theologie.”
Onder welke religieuze stroming schaar jij jezelf?
“Het liefst zeg ik de islam van Mohammed. Ik behoor tot God en stromingen behoren tot de mens en niet andersom, anders zijn we bezig met ideologieën die ons bezitten. Ik volg een Soefi orde en mijn Tariqa (weg) heeft zich georganiseerd in een Internationale NGO. Ze draagt de naam AISA-NGO, welke een afkorting is voor de Internationale Alawiyya Soefi Vereniging.
Elk kind wordt geboren in een traditie. Dat bepaalt zijn kijk op het leven, zijn omgang met mensen, zijn spiritualiteit. Wat hebben jouw ouders jou meegegeven?
“Ik ben opgegroeid in de Traditie van de Profeet Mohammed. Hij zei daarover: ‘Deze traditie is een voorstel.’ Je kunt het met andere woorden aannemen of laten liggen. Mijn ouders en meester hebben mij meegegeven dat onze traditie die van Mohammed is en dat betekent barmhartigheid voor iedereen. Waar zikr (meditatie) en fikr (focus op het zuivere woord) centraal staan, belangrijke concepten in de soefi tassawuf (spirituele) school.”
Hoe zet je deze geloofsbeleving in de praktijk in?
“In de praktijk komt het neer dat je probeert om jezelf op te voeden door en dankzij alle ervaringen heen. Ik wil dan bijvoorbeeld op het werk niet alles voor mezelf opeisen. Tijdens de studie stel ik vragen die naar de kern willen gaan van de zaak. Het is in de praktijk niet ‘zomaar even’ in te zetten. Het is vooral een weg van wakker worden voor de Aanwezigheid van God. Want waar we ook keren, daar is Zijn Gezicht. Hij is de Levende, in mij en ook in de ander. Mijn relatie met de wereld verandert daardoor. Haten is dan bijvoorbeeld niet meer mogelijk.”
Je bent voorzitter van AISA. Wat doen jullie zoal?
“AISA is aangesloten bij de Economische en Sociale Raad (ECOSOC) van de Verenigde Naties. We hebben de status van bijzonder raadgever. We proberen bij te dragen aan de spirituele en ethische kwesties in het inspireren en versterken van het samenleven tussen verscheidene beschavingen en religies. We staan voor de principes van gelijkheid van geslacht, non-discriminatie, van culturele en sociale vooruitgang en we willen die vergemakkelijken.
Zo organiseren we op 23 september in de Internationale week van Vrede en Samen Leven een grote bijeenkomst bij het Huis van Vrede met debatten rondom de doelstellingen van de Verenigde Naties, die een duurzame en rechtvaardige wereld nastreven. Er zijn verder activiteiten voor kinderen en workshops voor iedereen. Samengevat is onze belangrijkste focus: jongeren de middelen toereiken om die innerlijke vrede te ontdekken en daar in de samenleving en in de maatschappij aan bij te dragen.”
Hoe is het contact tot stand gekomen met de EO?
“We organiseerden een ontmoeting bij het Huis van Vrede in Almere, om christenen en moslims samen te brengen tijdens Pasen. Dat deden we naar het voorbeeld van de Profeet Mohammed, toen hij een groep christenen in zijn moskee Pasen liet vieren. Daar was een redacteur van de EO bij aanwezig, en zo hoorde ik van het programma Tijs en de Ramadan.”
Twijfelde je om aan het programma mee te doen, want media en islam zijn niet altijd een handige combinatie gebleken de afgelopen tijd?
“Ik twijfelde wel. Maar de vraag was: kunnen wij een positieve bijdrage leveren aan het gesprek? Daar hadden we vertrouwen in. Kunnen wij op papier afspreken dat we de montage van te voren zien? Ja, ook dat was mogelijk. Toen hebben we, vertrouwend op God en positief denkend, besloten om mee te doen.”
Verraste de hectiek rondom het programma jou of was je een rustige toeschouwer?
“De hectiek was er zeker, maar ik zag die hectiek als een vorm van angst. Hectiek volgt uit de angst van mensen. Maar de Koran heeft veertienhonderd jaar geleden al voorzien dat de moslims en de christenen en de joden veel met elkaar te maken gaan krijgen. De Koran zegt: ’Ga met de Familie van het Boek (Bijbel, Koran) om op een uitmuntend zachte manier’ [1] Dat was een bevel voor de gelovige. Kunnen we die ihsan blijven inzetten gedurende moeilijke momenten? Het is lastig.”
Waaruit blijkt dat het lastig is?
“Omdat we, naar mijn weten, nog niet van de kans gebruik hebben gemaakt om het positieve uit de negatieve ervaringen te halen. Hebben wij bijvoorbeeld jongeren samengebracht in het licht van die eeuwige ontmoeting tussen moslims en christenen, en ze van context voorzien, ze gevraagd hoe zij het samen leven in de toekomst willen vorm geven? Dat is ook ihsan. Het is als een bij, die van elke bloem iets haalt om er vervolgens honing van te maken. Deze kunst van leven is hard nodig in de wereld. Zeker vandaag.”
Als de spotlight op de islam staat moet er een vorm van gesprek op gang komen. Vind je dat de media daarbij een positieve bijdrage leveren?
“Ze leveren een grote bijdrage. Er is nog nooit zoveel PR geweest voor een religie of traditie als de islam!”
Ik geloof dat jij in alles het positieve ziet – vanuit jouw tariqa en vanuit jouw visie op ihsan, maar een grote groep moslims wil niet eens meer meewerken aan programma’s, omdat ze steeds de stereotype vragen moeten beantwoorden. Ben je het daar mee eens?
“Ze zijn er inderdaad klaar mee. Maak anders een eigen programma! Was Profeet Mohammed er ook klaar mee? Jezus toen? En Abraham toen hij op het vuur lag? Hebben we het nog steeds niet door? Als je je beroept op de profeten dan zul je te maken hebben met die weg. Die weg is er een van geduld.’’
Dat argument hoor je vaak, maar Ahmet en Hatice hebben geen omroepgeld en geen toegang tot de NPO. Dus zelf een programma maken is makkelijker gezegd dan gedaan en daarom worden programma’s bedacht door mensen en redacties waar geen moslims in zitten. Was dat ook zo bij Tijs en de Ramadan?
“Ja dat was bij Tijs en de Ramadan ook het geval. Het uitgangspunt van de EO was de mindset van de gemiddelde Nederlander, die kranten als De Telegraaf leest. Het zijn dus veel mensen die zo denken. Maar we moeten blijven geven om de jonge Hatices en de kleine Ahmets. Daar kunnen we zoveel voor doen.”
Ervaar jij een verschil tussen dialoog via media, zie jouw ervaring met de EO, en de dialoog in de praktijk?
“Jawel, maar elke steen die wij weten bij te dragen is er een. Het belangrijkste is om tijd en ruimte te scheppen zodat de mens tot zichzelf kan komen – in het bijzonder de jongeren en kinderen. Daar horen zeker ook media bij.”
Wat heb je geleerd van deze intense ervaring met de media?
“Ik heb geleerd om altijd positief te blijven denken en daarin zelfs te volharden. Investeren in relaties op de lange termijn, denken aan de sfeer in de samenleving op de lange termijn. En als media voorbij komen heb ik geleerd om de mogelijkheid te benutten om positieve geluiden te laten horen en zien, want de mensen hebben het hard nodig. Al is het uiteindelijk maar 2 procent van alles, die 2 procent is voor veel mensen nodig zo nu en dan.”
Waarin zouden media zich kunnen ontwikkelen als het gaat over de berichtgeving over islam en moslims?
“Ik zou willen dat media mensen zien als mensen, die niet alles religieus hoeven te onderbouwen.”
Moslims zijn geen wandelende Korans…
“Dat zou eigenlijk wel mijn wens zijn, haha! Een ‘wandelende Koran’ zijn betekent voor mij wandelend licht, wandelende woorden van God zijn.”
Ja, natuurlijk, maar tegenwoordig is een moslim toch meer dan zijn religieuze identiteit?
“Islam is dus geen identiteit, het is een staat van zijn (in vrede). Wij zitten met ideeën die ons belemmeren in het leven. We maken van religieuze dingen onze identiteit en dat is niet gezond. De identiteit is eenvoudig: je bent mens. Het is tijd om de religieuze scheidslijnen te passeren in het debat en naar het menselijke te gaan. En om werk te maken van het verinnerlijken van alle profetische boodschappen. Mensen die dat weten te verinnerlijken komen overal thuis, maar zij die hun religie als identiteit beleven, of erger nog, politieke identiteit, zijn een bron van onrust.”
Voetnoten:
- Soera 29: de Spin, vers 46.
Andere artikelen over Tijs en de Ramadan:
Mooi en warm. Het is heel goed mogelijk dat mensen mooi en warm voor elkaar zijn. Mooi en warm breekt muren af, kweekt wederzijds begrip en verzoent. Er zijn gelukkig duizenden mensen die zich hiervoor willen inzetten. Die elkaar zien, ruiken, proeven, voelen als mensen en niet als die ander die eigenlijk toch een vreemde is. We gaan zeker de goede kant op.
Wat me wel opvalt, dat als er moslims meedoen in een TV programma (bijv. onlangs in dat over religiestress, ook op dit blog besproken) het vaak Alawieten zijn, een kleine Shiitische secte die door Sunnieten niet als moslims gezien worden. Ook op dit blog kregen ze van enkelen de wind van voren. Na wat surfen op Wikipedia zie ik dat ze eigenlijk al een eeuw vrij goed geintegreerd zijn in de westerse wereld, o.a. geholpen door hun vrij algemene conscriptie in het Franse leger in de franse mandaat tijd in de Levant. Zou dat het zijn??
De Alawiyya orde waar Alaeddine toe behoort is een soennitische soefi orde in Marokko, en heeft geen raakvlakken met de alawieten in de regio van Turkije, Syrië, en omgeving – hoewel de naamgeving anders doet vermoeden.
Ik zag het idd bij nog eens teruglezen, Alawieten, Ahmadiyya, Alevieten, om duizelig van te worden! Blijft staan dat op die TV programma’s splintergroepen als Alawieten en Ahmadiyya (beiden Sufi gelieerd) worden gekozen. Beiden geen scherpslijpers zoals Salafisten (die eerder als afschrikwekkend voorbeeld worden neergezet, ook in “Tijs”.
Ga nou niet wikipedia islam bedrijven, Dirk. Alawieten en Ahmadiyya zijn ook niet zomaar soefi gelieerd. Lees dit artikel eens van Jonas Slaats en zie hoe de term soefisme almaar verkeerd gebruikt wordt.
Als ik er niets van weet, begin ik altijd gewoon maar met Wikipedia, je moet toch ergens beginnen? Merkwaardig dat er in Libanon & Syrie Shiitische Alawieten, en in Marokko Sunnitische Alawieten zitten. Relevant voor NLse TV kijkers? Of toch te detaillistisch?
Zie je wel: “Het kan in Almere!”
(Onze nationale Knuffel Marokkaan, Ali B, woont er ook!)
Ik ga vanmiddag uitzoeken wat daar te doen valt.
Het concept spreekt me aan.
als u as. zaterdag langs komt kunnen we u rondleiden.
Eigenlijk kan ik me niet voorstellen dat het een grap was en het was een vage afspraak…
Na veel gezoek vond ik “Huis van Vrede” in een mooie parkachtige omgeving. Kleurige mozaïeken op de voorgevel.
Alleen… er was niemand.
Toch bedankt, voor de mooie zonnige wandeling door een voor mij onbekend stuk van Almere. “Ihsan” misschien?
Zaterdag was er de hele dag iemand aanwezig in het Huis. Wellicht had u kunnen aangeven wanneer op deze chat. Onze excuus voor het ongemak. Mail naar: [email protected] . nogmaals excuus.
Klopt die geboortedatum van Alaedinne wel? Lijkt me onwaarschijnlijk dat iemand zoveel wijsheid bij elkaar geprokkeld heeft op zo’n jeugdige leeftijd. (23). Of is hij die Alaedinne van De Wonderlamp?
Mooi om het zo positief neer te zetten!
Ja we zijn allemaal in eerste instantie mens. Laten we vooral de overeenkomsten zoeken en groter maken, dan komen we als samenleving veel verder.
Idealisme is inderdaad mooi, alleen al qua intentie en vooruitzicht, anders moeten we het anders benoemen! Want ik merk steeds minder van die identiteit als mens, wel als gelovige, klasse, verschoppeling, ex-slaaf, ras, sexe,you name it! En iedereen lijkt dat prachtig te vinden zo! O wee als je het anders vindt!
Jezus deed dat ook, “de mens zien in de verschoppeling.” Tegen de verdrukking in je ideaal blijven volgen. Negeer het gemiezemuis, dan ontdek je heel veel leuke, spannende mensen en daar word jezelf dan ook weer gelukkig van.
Op de markt staat een -aan zijn verschijning duidelijk herkenbare- moslim.
Een behoorlijke baard onder een streng gezicht en een lang gewaad. Ik vond hem eng, maar toen ik naar Iran wilde, moest ik daar acceptabele kleding voor kopen. “De enge man” had die. Paar keer wat gekocht tot ik op een keer mijn portemonnee vergeten bleek te zijn. Hij zei dat ik de kleding mee mocht nemen. Betalen kwam nog wel…
Hij vertrouwde me!!!
Wat een eer!!!
Sindsdien groeten we elkaar glimlachend en heb ik weer een vooroordeel overwonnen.
Wel heel positief, allemaal; voor mij te positief
Wat ik mis is het element van spot en zelfspot.
In dit artikel komt naar voren dat de gewone moslim geen toegang heeft tot radio en televisie en zodoende wel
is aangewezen op instanties als de EO (slachtofferrol). Dit is echter maar zeer betrekkelijk. Al jarenlang kent Nederland een moslimomroep (ooit zelfs twee: de NMO en de IOM) die is opgegaan in de NTR. Bovendien, wat let de Nedermoslims om een eigen omroepvereniging in het leven te roepen? Voor een miljoen volgers van de islam moet het toch een peulenschilletje zijn een eigen omroep te stichten? Hiervoor zijn ‘maar’ 50.000 handtekeningen vereist. Wat kunnen de moslims niet dat MAX, Powned en de Human wel kunnen? Kom op Nedermoslims, maak gebruik van de mogelijkheden die dit land biedt!
Redactie gemodereerd. Geen persoonlijke aanvallen.
Beste Franco
Uw reactie bevat een heel goed idee maar ook twee misverstanden.
Het eerste misverstand is dat dit programma er is gekomen omdat moslims zijn aangewezen op de E.O. Tijs heeft dit programma gewoon ter meerdere eer en glorie van zichzelf gemaakt.
Het goede idee is dat moslims een eigen omroepvereniging in het leven gaan roepen. Zeker kan dat,de Mediawet maakt het mogelijk.
Maar dan volgt wel gelijk het tweede misverstand: dat is niet makkelijk, zeker niet na de wijziging van de Mediawet zo’n anderhalf jaar geleden
U vraagt: wat let de Nedermoslims om dat te doen?
Ik zal het positief proberen te beantwoorden:
1. Kunnen ‘polderen’, geven en nemen en ego’s (en belangen) geen rol laten spelen
2. Op lange termijn kunnen denken en plannen
3. Geduld hebben
Kortom: de dingen vermijden waardoor IOM en NMO in het verleden mislukt zijn.
Maar er kan van het verleden geleerd worden, dus: start maar een groepje. En neem – zonder ruziemaken – contact op met de mensen van De Nieuwe Maan / NTR.
Beste Joop,
Dat in het verleden van alles misgegaan in moslimmedialand wil toch niet zeggen dat er niet een volwaardige moslimomroepvereniging kan ontstaan?
De wetgever gaat uit van een ’toegevoegde waarde’, welnu, dat behoeft natuurlijk geen betoog!
Nu nog is de niet-ledengebonden moslimzendtijd in handen van de NTR en dat is niet meer van deze tijd; een vrijwel geheel blanke (‘witte’ moet je hier tegenwoordig schrijven) omroep die wel eens zal bepalen wat goed is voor de moslims hier te lande. Niet meer van deze tijd!
Kortom, creatieve Nedermoslims, het wordt tijd voor actie binnen het publieke bestel, jullie moeten nodig worden gehoord!
Beste Franco
(Vooraf: Je realiseert je waarschijnlijk dat ik een ‘blanke’ ben, een atheïstisch boeddhist?)
Je hebt gelijk wat betreft de ’toegevoegde waarde’; de vraag is dus alleen: hoe gaan moslims het doen want de mediawet maakt het niet makkelijk.
Met een uitdrukking als ‘niet meer van deze tijd’ kan ik niets, het lijkt me verstandig dit onderwerp zonder emotie aan te pakken.
Dat de NTR ‘De Nieuwe Maan’ onder haar hoede heeft, was twee jaar geleden toen het beslist werd, een brevet van onvermogen (drie maal raden van wie): andere levensbeschouwelijke omroepen (IKON, Human, etc) konden min of meer hun identiteit behouden door op tijd aansluiting te vinden bij ledenomroepen (VPRO, KRO-NCRC, EO). Van moslimkant werd in die periode (ik ben de details vergeten) niets ondernomen, om toch nog iets van het moslimgeluid overeind te houden, nam de NTR die onder haar hoede.
Kortom: het gaat om plannen, overleggen en organiseren, niet om over wie of wat ook verontwaardigd te zijn.
Dan kan die moslimomroep er komen.
Ik zal me er trouwens, als ie er is, vaak aan ergeren net zo als ik me aan de EO erger, maar zo hoort het ook.
Beste Joop, dat je een blanke man bent kun je ook niet helpen, je keuze voor het atheïstisch boeddhisme heb je zelf gemaakt.
Ik ben niet emotioneel en ook niet verontwaardigd, het verbaast mij dat er anno 2017 nog geen solide Islamitische publieke ledenomroep is. Deze zou het Nederlandse medialandschap goed doen voor moslims en andersdenkenden. Verder geen verdriet of boosheid hoor. Het is een zaak voor onze Nedermoslims en die zullen uiteindelijk wel weten wat voor henzelf het beste is.
Natuurlijk, Franco, en ik ttek me zoals het hoort bescheiden uit de discussie terug.
Nog één vraagje. Je zegt “Nedermoslims en die zullen …”. Vraag: wie zijn die DIE ? Zijn dat moslim- ondernemers of -journalisten of -academici of -geestelijken bijvoorbeeld?
Ik zou ze niet nader willen en kunnen specificeren. We hebben onderhand circa een miljoen aanhangers van de Islamitische religie in Nederland en die ken ik niet allemaal persoonlijk. Maar je mag er toch gerust vanuit gaan dat hier verstandige mensen bij zijn die het belang van een eigen publieke omroep inzien.